Sokal
U¿ytkownik
Wiadomo¶ci: 73
|
|
« Odpowiedz #5 : Lipiec 07, 2011, 06:09:51 » |
|
70. rocznica niemieckiej zbrodni na polskich profesorach 2 lip, 17:36 RZ / PAP
4 lipca 1941 r. Niemcy rozstrzelali na Wzgórzach Wuleckich we Lwowie 22 profesorów lwowskich uczelni, cz³onków ich rodzin oraz osoby, które przebywa³y z nimi w chwili aresztowania. W¶ród 40 ofiar nazistowskiej zbrodni by³ m.in. Tadeusz Boy-¯eleñski.
Po zbrojnej napa¶ci Niemiec na ZSRR 22 czerwca 1941 r. na terenach Ma³opolski Wschodniej rozpoczê³y dzia³alno¶æ specjalne grupy operacyjne niemieckiej Policji Bezpieczeñstwa i S³u¿by Bezpieczeñstwa. Operowa³y one na zapleczu regularnych oddzia³ów Wehrmachtu i odpowiada³y za eliminacjê osób, które – w ujêciu nazistów – uchodzi³y za niebezpieczne, m.in. przedstawicieli polskich elit.
Po wkroczeniu wojsk niemieckich do Lwowa 30 czerwca 1941 r., Niemcy przyst±pili natychmiast do systematycznej eliminacji polskiego „elementu przywódczego”, do którego zaliczano m.in. intelektualistów.
Pó¼nym wieczorem 3 lipca 1941 r. SS, Gestapo i ¯andarmeria Polowa wtargnê³y do domów polskich profesorów we Lwowie. Sporna pozostaje kwestia, czy w aresztowaniach brali udzia³ Ukraiñcy z batalionu "Nachtigall", oddzia³u realizuj±cego zadania rozpoznawcze oraz dywersyjne u boku Wehrmachtu.
Niemcy posiadali listy proskrypcyjne stworzone przez by³ych studentów zwi±zanych z Organizacj± Ukraiñskich Nacjonalistów. Wykazy nazwisk by³y jednak zdezaktualizowane, co sprawi³o, ¿e w rêce oprawców trafia³y osoby, które nie figurowa³y na li¶cie. Ponadto czê¶æ uczonych, których nazi¶ci planowali schwytaæ, w chwili aresztowañ ju¿ nie ¿y³a. Podczas akcji wy³apywania przedstawicieli polskiej nauki posuwano siê do aktów grabie¿y i wandalizmu.
Aresztowani naukowcy byli pracownikami trzech lwowskich uczelni: Uniwersytetu Jana Kazimierza, Politechniki Lwowskiej oraz Akademii Medycyny Weterynaryjnej.
W nocy zostali oni przewiezieni do Bursy Abrahamowicza, gdzie mie¶ci³a siê tymczasowa siedziba Gestapo.
Relacjê z tamtych wydarzeñ pozostawi³ prof. Franciszek Groër, jedna z nielicznych osób, które zosta³y uwolnione przez Niemców: "G³owy kazali nam opu¶ciæ w dó³. Je¿eli kto¶ siê poruszy³, uderzali go kolb± albo piê¶ci± w g³owê […] Mniej wiêcej co 10 minut z piwnicy budynku dobiega³ krzyk i odg³osy wystrza³ów, a jeden z pilnuj±cych nas Niemców wypowiada³ po ka¿dym wystrzale: »Einer weniger« (»jednego mniej«), co raczej uwa¿a³em za próbê zastraszenia nas". ("Ka¼ñ profesorów lwowskich – lipiec 1941", Wroc³aw 1988).
Po przes³uchaniu zatrzymanych 4 lipca 1941 r. we wczesnych godzinach rannych przetransportowano ich na miejsce ka¼ni, którym okaza³y siê Wzgórza Wuleckie.
Polaków rozstrzeliwa³ specjalny oddzia³ Einsatzkommando. Egzekucjê nadzorowa³ SS-Brigadefuehrer, Eberhard Schoengarth. Wziêli w niej udzia³ jego bliscy wspó³pracownicy: Heinz Heim, Hans Krueger, Walter Kutschmann, Kurt Stawizki, Felix Landau oraz wspó³pracuj±cy z nazistami Holender, Pieter Nikolaas Menten.
Od kul karabinów zginê³o wówczas 40 osób, w¶ród nich m.in. profesorowie: Antoni Cieszyñski, W³adys³aw Dobrzaniecki, Jan Grek, Jerzy Grzêdzielski, Edward Hamerski, Henryk Hilarowicz, W³odzimierz Krukowski, Roman Longchamps de Berier, Antoni £omnicki, Witold Nowicki, Tadeusz Ostrowski, Stanis³aw Pi³at, Stanis³aw Progulski, Roman Rencki, W³odzimierz Sieradzki, Adam So³owij, W³odzimierz Sto¿ek, Kazimierz Vetulani, Kasper Weigel, Roman Witkiewicz oraz Tadeusz Boy-¯eleñski.
¦wiadek egzekucji in¿. Karol Cieszkowski wspomina³: "Mniej wiêcej w po³owie zbocza zobaczy³em nad wykopan± jam± cztery cywilne osoby zwrócone twarz± do zbocza, a plecami do mnie. Za plecami tych osób stali czterej niemieccy ¿o³nierze z karabinkami w rêku, a obok nich oficer. Zapewne na s³own± komendê tego oficera ¿o³nierze równocze¶nie strzelili i wszystkie cztery osoby wpad³y do jamy. Wówczas sprowadzono z góry ¶cie¿k± nowe cztery osoby i ca³a scena dok³adnie siê powtórzy³a. Trwa³o tak do koñca, a¿ wszystkie osoby cywilne zosta³y sprowadzone nad jamê i zastrzelone" ("Ka¼ñ profesorów lwowskich – lipiec 1941", Wroc³aw 1988).
Niemcy nie poprzestali na zbrodni dokonanej 4 lipca 1941 r. Prawdopodobnie nastêpnego dnia zamordowali doc. Stanis³awa M±czewskiego. Z kolei 11 lipca ujêli pracowników naukowych Akademii Handlu Zagranicznego, Henryka Korowicza i Stanis³awa Ruziewicza. Obaj profesorowie stracili ¿ycie nastêpnego dnia.
Kolejn± ofiar± nazistów by³ by³y premier II Rzeczypospolitej, prof. Kazimierz Bartel z Politechniki Lwowskiej, którego rozstrzelano 26 lipca 1941 r.
Zamordowani Polacy nie doczekali siê godnego pochówku. W pa¼dzierniku 1943 r. ich zw³oki zosta³y odkopane, a nastêpnie spalone w pobliskim Lesie Krzywczyckim, przez co ¶lady zbrodni uleg³y zatarciu.
Sprawców zbrodni dokonanej przez Niemców w lipcu 1941 r. na przedstawicielach polskiej elity intelektualnej we Lwowie nie uda³o siê os±dziæ, choæ kwestia wspomnianego mordu by³a m.in. przedmiotem obrad Miêdzynarodowego Trybuna³u Wojskowego w 1946 r. w Norymberdze.
¦ledztwo w sprawie zbrodni prowadzono pó¼niej zarówno w RFN jak i w Polsce.
W 1959 r. w Ludwigsburgu ruszy³o dochodzenie prowadzone przez Centralê Krajowych Zarz±dów Wymiaru Sprawiedliwo¶ci do Wyja¶nienia Zbrodni Narodowosocjalistycznych. W 1983 r. zosta³o ono jednak umorzone. Powodem by³a niemo¿no¶æ przes³uchania jednego z g³ównych sprawców zbrodni, Waltera Kutschmanna, który ukrywa³ siê w Argentynie.
W 2003 r. za spraw± Oddzia³owej Komisji IPN w Rzeszowie ponownie zaczêto szukaæ winnych egzekucji Polaków. Pojawi³y siê nowe dowody - dokumentacja przekazana w 2001 r. do Archiwum Akt Nowych przez W³adys³awa ¯eleñskiego, bratanka Tadeusza Boya-¯eleñskiego. Pomimo tego, w 2007 r. ¶ledztwo po raz kolejny umorzono.
|