[Kargul]

Fragmenty filmĂłw video (320x240)



3 minuty dla Lwowa (obrazy ulic, koœció³ Bernardynów i katedra we Lwowie nagrane 20 lat temu -22.08.1988 r.)
kliknij >>>
www.rodowy.eu/video/3minuty_dla_Lwowa.WMV

Polski LwĂłw - opowieÂści o Lwowie i znanych ludziach
kliknij >>>
www.rodowy.eu/video/Lwow.wmv

Podró¿ sentymentalna do Ziemi Ojców - pocz¹tek filmu o Sokalu i okolicach
kliknij >>>
www.rodowy.pl/video/sokal_intro.WMV

Historia cerkwi na ZabuÂżu k/Sokala wg jednego z mieszkaĂącĂłw
kliknij >>>
www.rodowy.pl/video/cerkiew_zab.WMV

Pieœù o Matce Boskiej w cerkwi pw. œw.œw. Piotra i Paw³a w Sokalu
kliknij >>>
www.rodowy.pl/video/cerkiew_pp.WMV


~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~

Obecnie jest to najwiêksze miasto le¿¹ce w zachodniej czêœci Ukrainy, ok. 100 km od wschodniej granicy z Polsk¹. Miasto le¿y w Kotlinie Lwowskiej, która styka siê z Roztoczem siêgaj¹cym a¿ na ziemie polskie.
Pod wzglêdem przyrodniczo - geograficznym Lwów le¿y na pograniczu trzech zupe³nie ró¿nych krain: Roztocza, Podola i Pobu¿a. Dolina w której roz³o¿y³ siê Lwów wy¿³obiona zosta³a przez niewielki potok Pe³tew, dop³yw Bugu p³yn¹cy na wschód przez Pobu¿e. Potok ten w³¹czony w XIX wieku do kanalizacji miejskich znik³ z powierzchni terenu. Tereny, na których jest po³o¿ony Lwów stanowi¹ granicê pomiêdzy dorzeczami Wis³y, Dniestru i Dniepru.
Miasto po³o¿one jest na dziale wodnym pomiêdzy zlewiskami morza ba³tyckiego i czarnego. Dzia³ ten biegnie dok³adnie pod koœcio³em œw. El¿biety, z którego rynien deszczówka p³ynie do dwóch ró¿nych oceanów.

[Kargul]

HISTORIA:

Obszar obecnego Lwowa przed powstaniem miasta dzieliÂł losy caÂłej Ziemi CzerwieĂąskiej, inaczej zwanej RusiÂą CzerwonÂą. W poÂłowie X wieku wchodziÂł w skÂład wÂładztwa ksiĂŞcia Polan Mieszka I. Wyprawa w roku 981 poddaÂła Grody CzerwieĂąskie panowaniu wielkiego monarchy Rusi Kijowskiej WÂłodzimierza.
PaĂąstwo Piastowskie ponownie siĂŞgnĂŞÂło po dorzecze GĂłrnego Bugu po zwyciĂŞskiej wyprawie BolesÂława Chrobrego na KijĂłw (1018). Kryzys i rozpad pierwszej monarchii polskiej w latach trzydziestych spowodowaÂł powrĂłt rzÂądĂłw Rurykowiczow, w osobie wielkiego ksiĂŞcia JarosÂława MÂądrego. Boje o te ziemie toczyÂł jeszcze krĂłl BolesÂław ÂŚmiaÂły.
JuÂż w XI stuleciu RuÂś Kijowska weszÂła w okres rozbicia dzielnicowego, tak charakterystycznego dla wiĂŞkszoÂści terenu Europy. W zachodniej czĂŞÂści paĂąstwa uformowaÂło siĂŞ ksiĂŞstwo RomanowiczĂłw, jednej z wielu ga³êzi rodu Ruryka, RuÂś Halicko – WÂłodzimierska. RozciÂągaÂło siĂŞ ono od Drohiczyna i BrzeÂścia, po PrzemyÂśl, obejmujÂąc takÂże WoÂłyĂą.
W 1223 roku na ca³¹ RuÂś spadÂła katastrofa – wielka klĂŞska militarna zadana przez najeÂźdÂźcĂŞ mongolskiego. Ksi¹¿êta ruscy, w tym rĂłwnieÂż Halicko – WÂłodzimierscy, musieli uznaĂŚ zwierzchnoœÌ ZÂłotej Ordy. W tym ciĂŞÂżkim czasie Ksi¹¿e Dani³³o zaÂłoÂżyÂł w dolinie PeÂłtwi nowy grĂłd nazywajÂąc go na czeœÌ swojego syna Lwim.
W 1250 roku kniaÂź Lew obj¹³ go we wÂładanie. U stop grodu wyrosÂło miasto zwane Lwowem. UÂżywano i innych nazw – Leopolis, Lemberg, Lwiw.
Przysz³¹ metropoliĂŞ usytuowano na dziale wodnym BaÂłtyku i Morza Czarnego, wÂśrĂłd wzgĂłrz poÂłudniowego Roztocza, na przeciĂŞciu kilku szlakĂłw handlowych. Jeden z nich ³¹czyÂł PolskĂŞ i resztĂŞ Europy z portami czarnomorskimi, zwÂłaszcza genueĂąskÂą koloniÂą na Krymie — Kaffa, drugi — RuÂś z WĂŞgrami. We Lwowie obok ludnoÂści ruskiej coraz wiĂŞcej pojawiaÂło siĂŞ NiemcĂłw, PolakĂłw, Ormian, GrekĂłw, ÂŻydĂłw.
Pierwotnie gród by³ lokowany na pó³noc od dzisiejszego Starego Miasta, w rejonie ul. ¯ó³kiewskiej (Chmielnickoho), pomiêdzy Pe³twi¹ (obecn¹ ul. Czornowo³a)a stokiem zachodnim wzgórza zwanego póŸniej Wysokim Zamkiem.
Wschodni kraniec miasta znajdowa³ siê w rejonie obecnego klasztoru Benedyktynek, którego grube mury s³u¿y³y celom obronnym. W tym czasie powsta³ Rynek, zwany póŸniej Starym Rynkiem. Dlatego te¿ budowle z tamtego czasu znajduj¹ siê na dzisiejszym Przedmieœciu ¯ó³kiewskim.
W 1323 roku umarÂł ostatni z ksi¹¿¹t z dynastii Rurykowiczow. Na tron Halicza i WÂłodzimierza wstÂąpiÂł spokrewniony z Romanowiczami mazowiecki piastowicz, Ksi¹¿e BolesÂław Trojdenowicz, przyjmujÂąc imiĂŞ Jerzego. SiedemnaÂście lat póŸniej monarcha zmarÂł ÂśmierciÂą tragicznÂą. Po dziedzictwo po swoim kuzynie siĂŞgn¹³ krĂłl polski Kazimierz, obdarzony przydomkiem Wielkiego. Nie byÂł jedynym konkurentem do schedy. Swoje pretensje zgÂłosili takÂże ksi¹¿êta litewscy, jednoczÂący wÂłaÂśnie ziemie ruskie, oraz krĂłl WĂŞgier Karol Robert AndegaweĂączyk. LiczÂący na sukcesje po Piastach krakowskich WĂŞgrzy poparli zbrojnie i politycznie Kazimierza. KrĂłl wkroczyÂł orĂŞÂżnie na Ziemie CzerwieĂąskÂą juÂż w 1340 roku, ustanawiajÂąc swoje wÂładztwo we Lwowie, PrzemyÂślu i Sanoku. TrwaÂły pokĂłj nastaÂł dopiero w 1366 roku. Dawne paĂąstwo Romanowiczow ulĂŞgÂło podziaÂłowi. CzerwieĂąszczyzna z Haliczem przeszÂła pod bezpoÂśrednie rzÂądy Krakowa. KsiĂŞstwo WÂłodzimiersko – CheÂłmskie i Zachodnie Podole Kazimierz sholdowal. WoÂłyĂą przeszedÂł w rĂŞce Lubartowiczow z rodu Giedymina.
Kazimierz Wielki wyznaczy³ zupe³nie nowe miasto na po³udnie od dotychczasowego, w miejscu dzisiejszego Starego Miasta. Jeszcze w 1356 roku król nadal Lwowowi prawa miejskie zgodnie z zasadami magdeburskimi.Wówczas to powsta³ Rynek i istniej¹ca do dziœ siatka ulic. Miasto otoczono murami, które bieg³y wokó³ dzisiejszych ulic: Skarbkowskiej (£esi Ukrainki), Podwalnej, Sobieskiego (Braci Rohatyùców), Hetmaùskiej(Prospektu Swobody). Zbudowano dwie bramy miejskie: Krakowsk¹ i Halick¹ u wylotu ulic o tych samych nazwach. Powsta³ wówczas Ratusz jako siedziba rady miasta i s¹du ³awniczego.
Kazimierz Wielki przyj¹³ do miasta ówczesnych imigrantów: Ormian, którzy osiedlili siê w pó³nocnej czêœci miasta, wokó³ obecnej ul. Ormiaùskiej i zbudowali Katedrê Ormiaùsk¹.
ÂŻydĂłw, ktĂłrzy zajĂŞli poÂłudniowo – wschodni kwartaÂł miasta budujÂąc na rogu ulicy Blacharskiej(Fedorowa) i BoimĂłw (Starojewrejskiej) synagogĂŞ ZÂłotej Ró¿y, zburzonÂą w czasie II wojny przez hitlerowcĂłw.
Greków, wœród których wyró¿nia³a siê rodzina Korniaktów. W³aœnie oni sfinansowali budowê wie¿y Korniaktowskiej cerkwi Wo³oskiej.
Wobec ryzyka ponownych najazdĂłw tatarskich Kazimierz Wielki zbudowaÂł dwa zamki obronne: Wysoki Zamek na szczycie wzgĂłrza zwanego odtÂąd Wysokim Zamkiem. Zamek bĂŞdÂący czasowÂą siedzibÂą krĂłlĂłw polskich zbudowany byÂł z olbrzymim przepychem. Od XVII wieku stopniowo popadaÂł w ruinĂŞ i zostaÂł rozebrany w XIX wieku.
Niski Zamek (siedziba starostwa grodzkiego) znajdowaÂł siĂŞ na terenie obecnego Teatru Skarbkowskiego. Stopniowo rĂłwnieÂż popadajÂący w ruinĂŞ zostaÂł zburzony po I rozbiorze Polski.
Z inicjatywy Kazimierza Wielkiego zbudowano Katedrê £aciùsk¹. Król da³ miastu liczne przywileje m.in. prawo sk³adu (1444 r.). Wówczas te¿ powsta³ samorz¹d miejski. Po œmierci króla miasto czasowo dosta³o siê pod panowanie wêgierskie. Za czasów W³adys³awa Jagie³³y miasto prze¿ywa rozkwit zwi¹zany z po³o¿eniem na skrzy¿owaniu szlaków prowadz¹cych do Krakowa, Kijowa, Bia³ogrodu i Suczawy.
Po zgonie ostatniego Piasta zasiadajÂącego na tronie polskim Ziemia CzerwieĂąska wraz ze Lwowem, tak jak caÂła Korona, przeszÂła pod berÂło Ludwika WĂŞgierskiego. Namiestnikiem Rusi zostaÂł Ksi¹¿e opolski WÂładysÂław (1372). WĂŞgrzy doprowadzili do oderwania nowo pozyskanych przez PolskĂŞ ziem i w³¹czenia ich do Korony ÂświĂŞtego Stefana. Dopiero po Âśmierci ostatniej Andegawenki na tronie wĂŞgierskim, Marii (1386), jej siostra Jadwiga — KrĂłl Polski, wraz ze swoim ma³¿onkiem WÂładysÂławem Jagie³³¹, jednoczeÂśnie Wielkim KsiĂŞciem Litewskim i KrĂłlem Polskim, odebraÂła LwĂłw i Halicz z rak madziarskich (1387).
Na mocy przywileju WÂładysÂława Jagie³³y powstaÂło nowe wojewĂłdztwo ruskie, obejmujÂące piĂŞĂŚ ziem — cheÂłmskÂą, sanocka, przemyska, halicka i lwowska, ta ostatnia z powiatem Âżydaczowskim. Stolica wojewĂłdztwa zostaÂł LwĂłw. UrzÂąd wojewody do I rozbioru Rzeczypospolitej peÂłniÂło 37 mê¿ów, a kasztelana lwowskiego.
Na poczÂątku XVI wieku LwĂłw staje siĂŞ stolicÂą wojewĂłdztwa ruskiego. W tym czasie wskutek Âświetnej prosperity (brak prze- marszĂłw wojsk i rozwĂłj handlu) LwĂłw staje siĂŞ jednym z najbogatszych miast w Europie. Bawili tu czĂŞsto monarchowie polsko – litewscy. W pobliskim Grodku zmarÂł w 1434 roku WÂładysÂław Jagie³³o. Dzieci mieszczan lwowskich ksztaÂłciÂły siĂŞ w najlepszych Ăłwczesnych uniwersytetach. Do miasta ÂściÂągano najlepszych architektĂłw, m.in. przybyÂł tu PaweÂł Rzymianin (Paolo Romano).
W harmonii i wzajemnej tolerancji ¿yli razem Polacy, Rusini, Niemcy, Ormianie, Grecy oraz przedstawiciele wielu innych narodów. Obywatele lwowscy ró¿nili siê nie tylko co do jêzyka, ale równie¿ i co do wiary. Obok dominuj¹cych katolików, liczni byli prawos³awni i moj¿eszowi jednak reformacja docieraj¹ca do miasta nie zznalaz³a ¿adnego pos³uchu. Ju¿ za czasów kazimierzowskich obok w³adzy œwieckiej Lwów stawa³ siê stopniowo równie¿ oœrodkiem w³adzy duchownej. Ustanowiono w mieœcie stolice biskupstwa, choÌ mia³a ona raczej charakter tytularny. Do­piero w 1412 roku nast¹pi³o przeniesienie siedziby metropolity ³aciùskiego z Halicza. Pierwszym arcybiskupem lwowskim zosta³ Jan Rzeszowski.We Lwowie powsta³o tak¿e biskupstwo prawos³awne i metropolia ormiaùska.
Od schyÂłku XV wieku narastaÂło ponownie niebezpieczeĂąstwo tatarskie. Turcy zajĂŞli porty czarnomorskie — Kaffe, Kilie, BiaÂłogrĂłd, Oczakow, utrudniajÂąc handel, z ktĂłrego ÂżyÂło miasto. Pod murami miasta zaczĂŞÂły pojawiaĂŚ siĂŞ zagony pohaĂącĂłw (niewierny). Przez LwĂłw ciÂągnĂŞÂły na wyprawĂŞ moÂłdawska wojska Jana Olbrachta, by ponieœÌ sÂłynna klĂŞskĂŞ bukowiĂąskÂą (1497). Z kolei stanĂŞÂły pod miastem oddziaÂły hospodara moÂłdawskiego Bohdana i podjĂŞÂły ostrzaÂł Lwowa (1509). W roku nastĂŞpnym tu wÂłaÂśnie zawarto pokĂłj koĂączÂący wojnĂŞ o Pokucie.
EpokĂŞ Âśredniowiecza we Lwowie zamkn¹³ wielki poÂżar w czerwcu roku 1527, ktĂłry strawiÂł prawie wszystkie zabudowania w obrĂŞbie murĂłw obronnych. Bogate miasto podniosÂło siĂŞ z popio³ów juÂż w szacie renesansowej. W dziesiĂŞĂŚ lat po klĂŞsce ogniowej LwĂłw byÂł miejscem niecodziennego wydarzenia, zwanego „WojnÂą KokoszÂą”. Zebrana na pospolite ruszenie szlachta, wezwana na nowÂą wyprawĂŞ moÂłdawskÂą, zamiast wojowaĂŚ z wrogami Korony, dysputowaÂła w podIwowskiej wsi Zboiska, protestujÂąc przeciwko promagnackiej poli­tyce dworu krĂłlewskiego. NieszczĂŞsna wyprawa otrzymaÂła swoje imiĂŞ od smutnego losu wybitych kur.
Podobnie jak w Krakowie na terenie Lwowa, w XVI wieku dokona³a siê polonizacja struktur miejskich i kazalnic, sk¹d ostatecznie ust¹pi³a niemczyzna. Mozaikê wyznaniow¹ wzbogaci³o pojawienie siê protestantów - luteranów i kalwinistów. Odpowiedzi¹ odnowionego Koœcio³a Rzym­skiego sta³o siê d¹¿enie do unii cerkwi prawos³awnej i ormiaùskiej ze Stolic¹ Apostolska, co z wielkimi oporami dokona³o siê, po stu­leciu walki, do koùca wieku XVII. W samym Lwowie i na jego przedmieœciach wyros³y dziesi¹tki nowych œwi¹tyù, g³ownie zakonnych.
U schyÂłku I Rzeczypospolitej liczba ich doszÂła do czterdziestu. Lwi GrĂłd zyskaÂł miano „civitas monachorum". ByÂły to czasy wielkiego rozkwitu kultury artystycznej miasta, w ktĂłrym stapiaÂły siĂŞ harmonijnie elementy sztuki zacho­dnioeuropejskiego renesansu, manieryzmu i baroku, z pierwiastkami bizantyjskimi, ormiaĂąskimi czy wrĂŞcz orientalnymi. WspĂłlnym dzieÂłem spolszczonych WÂłochĂłw, NiemcĂłw i Ormian, a takÂże twĂłrcĂłw rodzimych – polskich i ruskich. LwĂłw wyrĂłsÂł na jednÂą z najpierwszych stolic artystycznych Rzeczypospolitej. Wiek XVI pozostawiÂł takie pomniki sztuki, jak Cerkiew WoÂłoskÂą z WieÂża KorniaktowskÂą. Stulecie nastĂŞpne przekazaÂło potomnoÂści kaplice Boimow, koÂścioÂły jezuitĂłw i bernardynĂłw, kamienice: Czarna i KrĂłlewska. Wtedy teÂż Fedorow podÂłoÂżyÂł podwaliny pod rozwĂłj drukarstwa ruskiego.

[Kargul]

Z pocz¹tkiem XVII wieku nast¹pi³ okres stopniowego upadku miasta spowodowany licznymi najazdami i oblê¿eniami, które nierzadko bezpoœrednio niszczy³y budowle Lwowa. Wczesne sygna³y zbli¿aj¹cych siê nawa³nic dotar³y do Grodu Lwa ju¿ w 1620 roku, kiedy to po klêsce cecorskiej Stanis³aw Lubomirski broni³ miasta przed Tatarami. Rok póŸniej bawi³ tu król Zygmunt III Waza. W oparciu o Lwów podjêto wyprawê chocimsk¹ (1621) i ekspedycje przeciw Abazy Paszy (1634).
Rok 1648 zapoczÂątkowaÂł szeœÌ dziesiÂątkĂłw lat klĂŞsk i wyrzeczeĂą. WiosnÂą wybuchÂło powstanie kozackie dowodzone przez Bohdana Chmielnickiego. Najpierw dziaÂłania zbrojne miaÂły miejsce na Dzikich Polach, nad Dnieprem, póŸniej przeniosÂły siĂŞ na Podole, a po wrzeÂśniowej klĂŞsce „plugawieckiej" pod Pilawcami ostatki wojsk Rzeczypospolitej oparÂły siĂŞ dopiero we Lwowie. Pod murami stanĂŞÂły nieprzebrane rzesze czerni kozackiej i Tatarzy. PadÂł Wysoki Zamek, zdobyty przez Maksyma Krzywonosa. Samo miasto jednak obroniÂło siĂŞ, plÂącÂąc olbrzymi okup Chmielnickiemu. W listopadzie oblĂŞÂżenie zwiniĂŞto. Gdy kilkuletnie walki nie przyniosÂły rozstrzygniĂŞcia hetman kozacki poddaÂł siĂŞ wraz z caÂła UkrainÂą wÂładzy cara moskiewskiego Aleksego MichajÂłowicza Romanowa. Od wrzeÂśnia do listopada 1655 roku LwĂłw ponownie obiegÂł Chmielnicki, wspomagany tym razem przez oddziaÂły rosyjskie do­wodzone przez Wasyla Buturlina. Dwukrotnie udawaÂło siĂŞ go odwieœÌ od oblĂŞÂżenia po zapÂłaceniu ÂłapĂłwki. Chmielnicki stacjonowaÂł wĂłwczas w widokowych miejscach w rejonie dzisiejszej cerkwi Âśw. Jura oraz obecnego kopca Unii Lubelskiej. W tym drugim miejscu – w roku 1992 – poÂłoÂżono tablicĂŞ pamiÂątkowÂą z tej okazji.
W tym samym czasie KoronĂŞ i LitwĂŞ zalewaÂł „potop" szwedzki. Do ostatniego, oprĂłcz dalekiego GdaĂąska, nie zdobytego przez obce potencje miasta przybyÂł w poczÂątkach 1656 roku powracajÂący ze ÂślÂąska do kraju krĂłl Jan Kazimierz. Tu l kwietnia przed cudownym obrazem Matki Boskiej ÂŁaskawej zÂłoÂżyÂł swoje sÂłynne Âśluby lwowskie, uwiecznione na obrazie Jana Matejki, w ktĂłrych zobowiÂązaÂł siĂŞ m. in. polepszyĂŚ byt bohatersko walczÂącego ze szwedzkÂą armiÂą ludu wiejskiego.
W lutym 1657 roku próbowa³ dobywaÌ Lwowa kolejny najeŸdŸca, Ksi¹¿e siedmiogrodzki Jerzy Ra­koczy, sromotnie wkrótce rozbity przez Jerzego Lubomirskiego. W Lwim Grodzie bywa³ ostatni z Wazów i potem, spêdzaj¹c tu ca³y rok 1663.
W koùcu lat szeœÌdziesi¹tych groŸny obrót przybra³y stosunki z prze¿ywaj¹ca renesans swojej potêgi militarnej osmaùska Turcja. W 1672 roku po upadku Kamieùca Podolskiego, armia su³tana Mehmeda IV stanê³a u wrót Lwowa. Upokarzaj¹cy pokój zawarto w Buczaczu, choÌ Turcy, posi³kowani przez kozaków Doroszenki, miasta i tym razem nie zdobyli.

~~~~~~~~

Fragmenty filmĂłw video (320x240)



3 minuty dla Lwowa (obrazy ulic, koœció³ Bernardynów i katedra we Lwowie nagrane 20 lat temu -22.08.1988 r.)
kliknij >>>
www.rodowy.eu/video/3minuty_dla_Lwowa.WMV

Polski LwĂłw - opowieÂści o Lwowie i znanych ludziach
kliknij >>>
www.rodowy.eu/video/Lwow.wmv

Podró¿ sentymentalna do Ziemi Ojców - pocz¹tek filmu o Sokalu i okolicach
kliknij >>>
www.rodowy.pl/video/sokal_intro.WMV

Historia cerkwi na ZabuÂżu k/Sokala wg jednego z mieszkaĂącĂłw
kliknij >>>
www.rodowy.pl/video/cerkiew_zab.WMV

Pieœù o Matce Boskiej w cerkwi pw. œw.œw. Piotra i Paw³a w Sokalu
kliknij >>>
www.rodowy.pl/video/cerkiew_pp.WMV

[Kargul]

W roku nastĂŞpnym wojsko koronne dowodzone przez hetmana wielkiego Jana Sobieskiego pociÂągnĂŞÂło ku Chocimiowi, zdobywajÂąc 11 listopada twierdze bronionÂą przez siÂły tureckie. DzieĂą wczeÂśniej zakoĂączyÂł Âżycie w kamienicy arcybiskupiej w rynku lwowskim krĂłl MichaÂł Korybut WiÂśniowiecki.
Przysz³o Sobieskiemu ponownie ochraniaÌ Lwów jesieni¹ 1675 roku, kiedy to ju¿ jako kolejny król i wielki Ksi¹¿e, stoczy³ pod swoim ukochanym grodem bitwê z Turkami. Sobiescy, panowie na ¯ó³kwi, Olesku i innych zamkach na Rusi, bardzo chêtnie i czêsto przemieszkiwali w stolicy województwa ruskiego. Wielkie zas³ugi miasta dla Rzeczypospolitej uhonorowane zosta³y w 1658 roku nobilitacj¹ Lwowa, którego obywatele mogli od tej pory posiadaÌ i dziedziczyÌ dobra ziemskie, wysy³aÌ pos³ów, tak jak Kraków i Wilno, na sejmy walne i elekcje. Wiek Marsa przyniós³ jed­nak otwarcie akademii, powsta³ej z przekszta³cenia kolegium jezuickiego. Uczelnia przez pierwsze stulecia ledwo wegetowa³a, zwalczana przez Akademie Jagielloùsk¹, a tak¿e poblisk¹ Zamoysk¹. Tê drug¹ wspiera³ król Micha³, po k¹dzieli prawnuk hetmana Jana Zamoyskiego.
Po raz ostatni Tatarzy zagrozili miastu w 1695 roku, rozbici przez hetmana wielkiego koronnego StanisÂława JabÂłonowskiego, ktĂłrego Lwowianie uczcili potem piĂŞknym pomnikiem.
W 1704 roku Lwów zosta³ zdobyty przez armie szwedzka króla Karola XII. Gród utraci³ nie tylko miano niezdobytego. Krótkotrwali okupanci wysadzili m. in. dzia³a miejskie, z³upili zubo¿a³ych i tak mieszczan. Saskie zapusty przynios³y spokój, powolna odbudowe, o¿ywienie gospodarcze, wyros³o wiele koœcio³ów np. dominikanów, trynitarzy, paulinów, a nade wszystko piêkna katedra unicka pw. œw. Jura.

[Kargul]

W „mieÂście mnichĂłw" odbyÂły siĂŞ dwie koronacje cudownych wizerunkĂłw Matki Boskiej – u dominikanĂłw w 1751 roku, a ĂŚwierĂŚ wieku póŸniej w katedrze ÂłaciĂąskiej. Wreszcie w 1759 roku Ojciec ÂświĂŞty Klemens XIII nadal akademii prawa uniwersyteckie.
PoÂłowa stulecia XVIII to okres ponownego przodowania Lwowa w sferze sztuki. Rozkwita architektura sakralna w dzieÂłach Jana de Witte i Bernarda Meretyna. Lwowska rzeÂźba rokokowa to zbiorowe dzieÂło Obrockiego, Osinskiego, Polejowskich, Pinsla, Fesingerow, warto teÂż wspomnieĂŚ o monumentalnych polichromiach koÂścielnych np. Benedykta Mazurkiewicza u bernardynĂłw. Zawierucha zawiÂązanej w lutym 1768 roku w podolskim Barze konfederacji dociera do Lwowa. PojawiajÂą siĂŞ tÂłumiÂące insurekcje wojska rosyjskie.
Ponowne przemarsze wojsk rosyjskich nastÂąpiÂły w latach 1769 – 72 w czasie trwania Konfderacji Barskiej. W sierpniu 1772 roku stanĂŞÂła w Sankt Petersburgu konwencja rozbiorowa. We wrzeÂśniu oddziaÂły austriackie dowodzone przez feldmarszaÂłka Esterhazego zajĂŞÂły LwĂłw, ktĂłry ogÂłoszono stolicÂą tzw. KrĂłlestwa Galicji i Lodomerii. Pierwszy gubernator Jan Pergen przybyÂł i zamieszkaÂł w mieÂście. Austriacy przyznali sobie wĂłwczas prawo do posiadania wojewĂłdztwa ruskiego na podstawie faktu, Âże zaleÂżne od nich WĂŞgry czasowo w XIII wieku okupowaÂły Halicz i WÂłodzimierz. StÂąd teÂż ziemie zagarniĂŞte po pierwszym rozbiorze nazwano GalicjÂą i LodomeriÂą. NazwĂŞ tÂą przeinaczano wĂłwczas na GolicjĂŞ i GÂłodomeriĂŞ, nawiÂązujÂąc do tragicznej sytuacji materialnej jej mieszkaĂącĂłw. PoczÂątek austriackiego panowania naznaczyÂł siĂŞ masowym przyjazdem urzĂŞdnikĂłw, wojskowych oraz kasatÂą zakonĂłw, sekularyzacjÂą dĂłbr koÂścielnych, czasami ich niszczeniem.Klasztor Âśw. Brygidy zamieniono wĂłwczas na wiĂŞzienie, Kolegium PijarĂłw zamieniono na Szpital.
JeÂśli natomiast chodzi o wspomnianych urzĂŞdnikĂłw austriackich to traktowali oni przyjazd do Lwowa jako degradacjĂŞ i odreagowywali sobie to traktujÂąc pogardliwie miejscowych petentĂłw. Co ciekawe, ich dzieci urodzone we Lwowie ku rozpaczy rodzicĂłw szybko siĂŞ polonizowaÂły. W ten sposĂłb kultura polska pozyskaÂła Franciszka SmolkĂŞ i Wincentego Pola.
29 grudnia 1773 roku magistrat zÂłoÂżyÂł hoÂłd cesarzowej Marii Teresie jako nowej monarchini. KrĂłlestwo Galicji i Lodomerii istniaÂło 146 lat, aÂż do listopada 1918 roku. Nowe wÂładze upamiĂŞtniÂły poczÂątki swoich rzÂądĂłw wielkÂą kasatÂą znakomitej wiĂŞkszoÂści klasztorĂłw ÂłaciĂąskich. Dawna akademie przeksztaÂłcono w ÂłaciĂąskojĂŞzyczny uniwersytet. LwĂłw staÂł siĂŞ siedzibÂą trzech metropolii katolickich – ÂłaciĂąskiej, ormiaĂąskiej i greckiej, stÂąd teÂż nowe miano „urbs catholicissima". PowstaÂły generalne seminaria duchowne. NapÂłynĂŞÂło wielu urzĂŞdnikĂłw z niemieckich i czeskich krajĂłw monarchii habsburskiej. OdpowiedziÂą na otwarcie teatru niemieckiego byÂła polska scena, kierowana w latach dziewiĂŞĂŚdziesiÂątych przez Wojciecha BogusÂławskiego.

[Kargul]

W 1796 roku we Lwo­wie mia³y siedzibê w³adze tzw. Centralizacji Lwowskiej, patriotycznej organizacji konspiracyjnej kierowanej przez Waleriana Dzieduszyckiego.
W czerwcu 1809 roku w mieÂście zajĂŞtym przez wojska KsiĂŞstwa Warszawskiego, dowodzone przez ksiĂŞcia JĂłzefa Poniatowskiego, dziaÂłaÂł krĂłtko tymczasowy rzÂąd Obojga Galicji pod prezesurÂą ordynata StanisÂława Kostki Zamoyskiego. Interwencja „sojuszniczej" armii rosyjskiej nie dopuÂściÂła do trwalszych rzÂądĂłw polskich we Lwowie.
Pierwsze dziesiĂŞciolecia XIX wieku przyniosÂły rozbiĂłrkĂŞ wielu ÂświÂątyĂą (Âśw. Ducha, Âśw. Katarzyny, Âśw. StanisÂława) i innych starych budowli – murĂłw miejskich, Niskiego Zamku. W rynku miejsce starego ratusza zaj¹³ nowy, istniejÂący do dzisiaj. Powoli miasto, jako stolica rozlegÂłej prowincji, przybieraÂło nowoczesny charakter oraz skupiaÂło Âżycie polityczne, np.: konspiracyjna dziaÂłalnoœÌ ZwiÂązku Przyjació³ Ludu – Franciszka Smolki (1834), czy Stowarzyszenia Ludu Polskiego (1836), tu takÂże miaÂły miejsce tragiczne wypadki lat 1846 – 48 (³¹cznie ze zbombardowaniem miasta przez AustriakĂłw – 2 listopada 1848 roku). Tu pulsowaÂło Âżycie artystyczne i naukowe – dziaÂłaÂł teatr polski, gdzie wystawiano sztuki Aleksandra Fredry, przeÂświetne Ossolineum – biblioteka i muzeum, uniwersy­tet i politechnika zaÂłoÂżona w 1844 roku. Tu wreszcie wydawano liczne gazety i czasopisma. Wielkie straty dla kultury przyniĂłsÂł wspo­mniany juÂż DzieĂą Zaduszny – spÂłonĂŞÂły gmachy uniwersyteckie z bogata biblioteka i teatr w dawnym koÂściele franciszkanĂłw.
DwadzieÂścia lat po stÂłumieniu wolnoÂściowych wystÂąpieĂą Wiosny LudĂłw to okres przechodzenia od reakcyjnego systemu Bacha, ku peÂłnej autonomii Galicji (1868). OsÂłabiona po Solferino i Sadowej monarchia zgodziÂła siĂŞ na polonizacjĂŞ sfery publicznej – admini­stracjĂŞ, sÂądy, oÂświatĂŞ, naukĂŞ, kulturĂŞ. IstniejÂący od 1861 roku Sejm Galicyjski, a obradujÂący we Lwowie, uchwaliÂł dziĂŞkczynny adres do cesarza Franciszka JĂłzefa „Przy Tobie, NajjaÂśniejszy Panie, stoimy i staĂŚ chcemy"(grudzieĂą 1866).

[Kargul]

W dobie autonomii miasto przeÂżywa okres bujnego rozwoju. WyrosÂły wspaniale gmachy, nowe dzielnice, place i parki. Okres ten nazywany jest "zÂłotym wiekiem" w historii Lwowa. PowstajÂą wodociÂągi, oÂświetlenie miejskie i tramwaje elektryczne (1894). Bardzo szybko rozwijajÂą siĂŞ przedmieÂście, powstaje wiele imponujÂących budynkĂłw:

• Teatr Wielki,
• Dom InwalidĂłw Wojennych na Kleparowie,
• Poczta,
• Bank Krajowy na ul. KoÂściuszki 11,
• Praski Bank Kredytowy • SzkoÂła PrzemysÂłowa przy ul. Snopkowskiej,
• PaÂłac Gubernatorski,
• koÂśció³ Âśw. Teresy,
• Sejm Galicyjski - obecny Uniwersytet,
• Dworzec G³ówny,
• cerkiew Âśw. Grzegorza
• koÂśció³ Âśw. ElÂżbiety

W roku 1861 Lwów otrzymuje po³¹czenie kolejowe z Krakowem, a nastêpnie z Budapesztem, Kijowem, Czerniowcami, co bardzo korzystnie wp³ywa na rozwój miasta. W niedalekiej okolicy powstaje zag³êbie naftowe. U pro­gu XX wieku miasto liczy³o ju¿ oko³o 200 000 mieszkaùców. Spolonizowany Uniwersytet wspieraj¹ Politechnika i szko³a rolnicza w Dublanach, biblioteki Ossoliùskich, Baworowskich oraz dziesi¹tki gimnazjów i szkó³. Roœnie rola kulturalna Lwowa, tu dzia³aj¹ m. in. Artur Grottger, Helena Modrzejewska, Gabriela Zapolska i wielu innych, spoczywaj¹cych dziœ na Cmentarzu £yczakowskim. Magistrat i spo³eczeùstwo funduj¹ pomniki Aleksandra Fredry, Jana III, Adama Mickiewicza.
W drugiej poÂłowie XIX wieku powstajÂą teÂż liczne paÂłace:

• hr. Commello – ul. Piekarska 50,
• Biesiadeckich – pl. Halickich 10,
• Dzieduszyckich - ul. Kurkowa 15,
• Potockich – ul. Kopernika,
• GoÂłuchowskich – Mickiewicza 15,
• SapiehĂłw – Kopernika 36,
• SiemieĂąskich – Piekarska 19.

[Kargul]

PowstaÂło szereg towarzystw naukowych z Polskim Towarzystwem Historycznym (1886). Miasto byÂło teÂż miasto ruchu robotniczego. Na czele Polskiej Partii Socjalnodemokratycznej Galicji i ÂślÂąska CieszyĂąskiego stal Ignacy DaszyĂąski. We Lwowie obradowaÂł w 1906 roku VIII kongres Polskiej Partii Socjalistycznej.
W okresie poprzedzajÂącym wybuch I wojny Âświatowej na lwowskich ulicach pojawiÂły siĂŞ strzeleckie mundury. ByÂło to konsekwencja wolnoÂściowej atmosfery panujÂącej w Galicji, jedynym zaborze cieszÂącym siĂŞ swobodÂą kulturalnÂą i politycznÂą.
W sierpniu 1914 roku zaczĂŞÂło siĂŞ najciĂŞÂższe szeÂściolecie w dotychczasowej historii grodu. Tu formowano Legion Wschodni, lecz wielka ofensywa armii ro­syjskiej juÂż 3 wrzeÂśnia ogarnĂŞÂła miasto. Okupacja trwaÂła dziewiĂŞĂŚ miesiĂŞcy, a w jej trakcie miaÂła miejsce wizyta cara MikoÂłaja II. Roz­pad monarchii habsburskiej w 1918 roku daÂł poczÂątek bratobĂłjczym starciom polsko – ukrainskim. l listopada wybuchÂły walki, trwajÂące wiele tygodni. OdradzajÂąca siĂŞ dopiero Rzeczpospolita nie mogÂła od razu poÂśpieszyĂŚ z odsieczÂą. Dopiero w koĂącu listopada przybyÂły posiÂłki od strony PrzemyÂśla. SzczegĂłlnie wsÂławili siĂŞ najmÂłodsi obroĂący Lwowa – OrlĂŞta. Wzniesiono im potem piĂŞkny pomnik na cmentarzu ÂŁyczakowskim. Jeszcze kilka miesiĂŞcy trwaÂły starcia z UkraiĂącami usiÂłujÂącymi utworzyĂŚ we Wschodniej Galicji wÂłasne paĂąstwo.
Latem 1920 roku pod miasto dotarÂł front wojny polsko – radzieckiej. Traktat ryski podpisany w marcu roku nastĂŞpnego wytyczyÂł granice na rzece Zbrucz. II Rzeczpospolita doceniÂła wysiÂłek miasta, Lwowa „semper fidelis". Odznaczono je orderem Virtuti Militari, a z cmentarza obroĂącĂłw wziĂŞto trumnĂŞ do Grobu Nieznanego ÂŻoÂłnierza pod kolumnada PaÂłacu Saskiego w Warszawie (1925). W okresie Dwudziestolecia LwĂłw przeÂżyÂł nowÂą epokĂŞ rozwoju. ByÂł trzecim co do wielkoÂści miastem Rzeczypospolitej, stolicÂą wojewĂłdztwa, oÂśrodkiem gospodarczym – sÂłynne Targi Wschodnie, kulturalnym – Ossolineum, Uniwersytet Jana Kazimierza. Urucho­miono jedna z kilku rozgÂłoÂśni Polskiego Radia, lotnisko.

[Kargul]

W latach trzydziestych GrĂłd Lwa liczyÂł ponad 300 000 mieszkaĂącĂłw, w tym przeszÂło 50% PolakĂłw, 30% ÂŻydĂłw i okoÂło 15% UkraiĂącĂłw. Miasto przygotowywaÂło siĂŞ do jubileuszu 600 – lecia zwiÂązkĂłw z PolskÂą. Do zaplanowanych na 1940 rok obchodĂłw nie doszÂło.
l wrzeÂśnia 1939 roku wybuchÂła wojna polsko – niemiecka, a 17 wrzeÂśnia granice ryska przekroczyÂła Armia Czerwona, by piĂŞĂŚ dni póŸniej wejœÌ do Lwowa. W listopadzie wraz z ca³¹ UkrainÂą ZachodniÂą, tj. ZiemiÂą CzerwieĂąskÂą i WoÂłyniem, miasto zostaÂło w³¹czone do Ukrainy Radzieckiej.
22 czerwca 1941 roku na LwĂłw ruszyÂły dywizje niemieckie, stojÂące za Sanem. Okupacja hitlerowska trwaÂła trzy lata. Miasto od jesieni 1939 roku staÂło siĂŞ oÂśrodkiem polskiej konspiracji niepodlegÂłoÂściowej. Lwowska Organizacja Armii Krajowej podjĂŞÂła walkĂŞ w ramach akcji „Burza"
W lipcu 1944 roku do Lwowa wkroczyÂły ponownie wojska radzieckie. Porozumienie pomiĂŞdzy ZwiÂązkiem Radzieckim i PKWN pozostawiÂło LwĂłw w granicach UkraiĂąskiej SSR.
II wojna Âświatowa zmieniÂła caÂłkowicie wizerunek grodu. LudnoœÌ polska rozproszyÂła siĂŞ po Âświecie – wywieziona podczas deportacji w latach 1939 – 41, na roboty do Niemiec, za broniÂą, w trakcie repatriacji na Ziemie Odzyskane i do tzw. Centrali. ÂŻydzi lwowscy zostali wymordowani przez NiemcĂłw. Do Polski wyjechali takÂże spolonizowani juÂż Ormianie.
Do WrocÂławia, obok tysiĂŞcy Lwowian, przywieziono czeœÌ zbiorĂłw Ossolineum, „PanoramĂŞ RacÂławickÂą". We Lwowie pozostaÂło do dnia dzisiejszego kilkanaÂście tysiĂŞcy PolakĂłw, ÂżyjÂących w ponad siedemsettysiĂŞcznym mieÂście.

~~~~~~~~~~~~

Fragmenty filmĂłw video (320x240)



3 minuty dla Lwowa (obrazy ulic, koœció³ Bernardynów i katedra we Lwowie nagrane 20 lat temu -22.08.1988 r.)
kliknij >>>
www.rodowy.eu/video/3minuty_dla_Lwowa.WMV

Polski LwĂłw - opowieÂści o Lwowie i znanych ludziach
kliknij >>>
www.rodowy.eu/video/Lwow.wmv

Podró¿ sentymentalna do Ziemi Ojców - pocz¹tek filmu o Sokalu i okolicach
kliknij >>>
www.rodowy.pl/video/sokal_intro.WMV

Historia cerkwi na ZabuÂżu k/Sokala wg jednego z mieszkaĂącĂłw
kliknij >>>
www.rodowy.pl/video/cerkiew_zab.WMV

Pieœù o Matce Boskiej w cerkwi pw. œw.œw. Piotra i Paw³a w Sokalu
kliknij >>>
www.rodowy.pl/video/cerkiew_pp.WMV

[Sokal]

PODRÓ¯E NA KRESY

- 12 pÂłyt dvd , prod. 1992

     PÂłyta dvd nr 1

Kap³an z Gu³agu cz. I - 29 min - wzruszaj¹ca opowieœÌ o powrocie ks. Kazimierza Œwi¹tka z Gu³agu do katedry w Piùsku na Polesiu

 KapÂłan z GuÂłagu cz. II - 29 min - odbudowa katedry w   PiĂąsku, ktĂłrÂą  BiaÂłorusini chcieli zamieniĂŚ w browar. SÂłynne nazwiska: Skirmutowie, Ordowie, Butrymowicze, Stankiewicze, Szpakowscy, Roszkiewicze i inni.

 
         PÂłyta dvd nr 2

Polesia czar - 26 min -  polska szlachta koÂłchozowa, umierajÂące wioski - ÂżyĂŚ jest lepiej, ale radoÂści maÂło, piosenki polskie i biaÂłoruskie, chaty kryte sÂłomÂą, dodatek za radioaktywnoœÌ

NieÂświeÂż - 25 min - KsiĂŞstwo OÂłyckie i NieÂświeÂżskie. KsiĂŞÂża, ktĂłrzy uczÂą polskiego i malujÂą koÂścioÂły. Klasztor s.s. Benedyktynek czy technikum z internatem? Brama SÂłucka - Ostra Brama Polesia.

         PÂłyta dvd nr 3

KoÂścioÂły WoÂłynia i Podola - 29 min -  Krzemieniec, BorszczĂłw, CzortkĂłw, Kopiczyna,  cudowny obraz MB Borszczowskiej, SkaÂła Podolska, Jeziorzany, ZbaraÂż, GoÂłuchĂłw

PoczajĂłw - 30 min -  ÂŁawra Poczajowska-Jasna GĂłra Ukrainy, Poczajowskie dzwony, bÂłogosÂławiony KijĂłw i jego grota.

           PÂłyta dvd nr 4

Z ró¿nych stron WoÂłynia - 26 min - Korzec, WiÂśniowiec, ZofiĂłwka pod Humaniem. SÂłynne nazwiska, WiÂśniowieccy, Potoccy   

Krzemieniec - 30 min -  miejsce urodzin J. SÂłowackiego. Losy Liceum Krzemienieckiego, pomordowani Polacy


          PÂłyta dvd nr 5

Buczacz - 28 min- opowieÂści  Jerzego Janickiego. Nad rzekÂą StrypÂą w XIV w. wybudowano tu zamek obronny, ktĂłry naleÂżaÂł do Buczackich, Golskich i Potockich. Zamek przetrwaÂł napady TatarĂłw, TurkĂłw i KozakĂłw. W 1672 r., gdy Mahomet IV dowiedziaÂł siĂŞ, Âże obronÂą kieruje Âżona wÂłaÂściciela Teresa Potocka, poczÂątkowo odstÂąpiÂł od oblĂŞÂżenia i ofiarowanego okupu, lecz po pewnym czasie, zaj¹³ go na swojÂą czasowÂą siedzibĂŞ.

Czortków - 24 min - Stary polski cmentarz z licznymi nagrobkami (zachowany, lecz w znacznym stopniu zdewastowany, mauzoleum i katakumby ofiar ukraiùskich egzekucji z lat 1918-1919. Spoczywaj¹ tam prochy obroùców Czortkowa z okresu walk polsko-ukraiùskich, m.in. m³odzi Polacy 16-, 17-letni gimnazjaliœci. Ruiny zamku czortkowskiego na tzw. Wygnance z XVI wieku .Koœció³ rzymskokatolicki pw. œw. Stanis³awa w Czortkowie - dawniej koœció³ oo. dominikanów.
     

          PÂłyta dvd nr 6

Jaz³owiec - 29 min - jedna z najstarszych osad polskich na Podolu. W³asnoœÌ Buczackich (którzy po osiedleniu siê w Jaz³owcu przyjêli nazwisko Jaz³owieckich), Radziwi³³ów i Koniecpolskich. Miejsce urodzenia poety Kornela Ujejskiego, oraz - prawdopodobnie - miejsce œmierci i pochówku wybitnego kompozytora doby renesansu Miko³aja Gomó³ki urodzonego w Sandomierzu. W miasteczku do chwili obecnej znajduje siê klasztor Sióstr Niepokalanek (za³o¿ony w 1863 przez przyby³¹ z Rzymu b³. Marcelinê Darowsk¹).

W grudniu 1918 klasztor w Jaz³owcu zosta³ zajêty przez wojska ukraiùskie i zamieniony na wiêzienie dla internowanych Polaków. W lecie 1919 w w¹wozach w pobli¿u Jaz³owca odby³a siê trzydniowa, zwyciêska bitwa 14 Pu³ku U³anów (utworzonego w Rosji z Polaków s³u¿¹cych w armii carskiej) z wojskami ukraiùskimi. Od dnia zwyciêstwa - 11 lipca 1919 pu³k ten przyj¹³ nazwê U³anów Jaz³owieckich.

OstrĂłg - 25 min - miasto na Ukrainie (obwĂłd rĂłwieĂąski), nad rzekÂą HoryĂą przy ujÂściu Wilii, dawna rezydencja magnaterii polskiej. Stary grĂłd ruski, wzmiankowany juÂż w 1100; od drugiej poÂłowy XII wieku w KsiĂŞstwie WoÂłyĂąskim;

W latach 1919–39 w granicach Polski, w Ăłwczesnym pow. zdoÂłbunowskim, w dawnym wojewĂłdztwie woÂłyĂąskim. Miasto byÂło garnizonem macierzystym Batalionu KOP "OstrĂłg" i 19. PuÂłku UÂłanĂłw WoÂłyĂąskich. Podczas II wojny Âświatowej, we wrzeÂśniu 1939 zajĂŞty przez ZSRR i w³¹czony nastĂŞpnie w skÂładzie Ukrainy Zachodniej do ZSRR.

W Borszczówce niemieckie komando SS zamordowa³o 115 osób, w Lidawce zlikwidowano ca³¹ koloniê.

 
          PÂłyta dvd nr 7

Gdzieœ na Bukowinie - 24 min - kraina historyczna po³o¿ona pomiêdzy Karpatami Wschodnimi a œrodkowym Dniestrem, podzielona po II wojnie œwiatowej na Bukowinê pó³nocn¹ (ukraiùsk¹) oraz Bukowinê po³udniow¹ (rumuùsk¹). Stanowi pó³nocn¹ czêœÌ historycznej Mo³dawii.

Skupiska miejskie terenĂłw  Bukowiny, to przede wszystkim le¿¹ca na poÂłudniu Suczawa i rozwijajÂące siĂŞ na pó³nocy Czerniowce. PotĂŞÂżna twierdza suczawska do dziÂś imponuje swymi walorami obronnymi. Monastyry suczawskie, z monastyrem Âśw. Jana z Suczawy na czele, ÂświadczÂą o poziomie kultury prawosÂławnej caÂłej Ăłwczesnej MoÂłdawii.

Historia Czerniowiec byÂła trochĂŞ odmienna, bardziej kupiecka. Czerniowce teÂż póŸniej stanÂą siĂŞ stolicÂą austriackiej Bukowiny. Ziemie te byÂły terenem nieudanej wyprawy krĂłla polskiego Jana Olbrachta w 1497 r., ktĂłrego wojska zostaÂły zmuszone do odstÂąpienia od obleganej Suczawy, a nastĂŞpnie rozbite w lasach moÂłdawskich („Za krĂłla Olbrachta, wyginĂŞÂła szlachta”).

W marcu 1849 Bukowina zostaÂła od³¹czona od Galicji i staÂła siĂŞ osobnym krajem koronnym jako KsiĂŞstwo Bukowiny z osobnymi organami wÂładzy -  Prezydium Krajowym, sejmem krajowym i wydziaÂłem krajowym.

 Zaleszczyki - 25 min - miasto na Podolu w zachodniej Ukrainie, poÂłoÂżone w g³êbokim jarze w zakolu Dniestru, administracyjnie znajduje siĂŞ w obwodzie tarnopolskim. NaleÂżaÂły pierwotnie do Lubomirskich. Miastem staÂły siĂŞ dopiero w 1766 jako wÂłasnoœÌ krĂłla StanisÂława Augusta Poniatowskiego, otrzymujÂąc plan regulacyjny zgodny z polskÂą tradycjÂą - prostokÂątny rynek z ratuszem poÂśrodku, koÂścioÂłem parafialnym usytuowanym przy ulicy wychodzÂącej z naroÂżnika rynku i szachownicÂą ulic. Z uwagi na swĂłj specyficzny, bardzo ciepÂły klimat w II Rzeczypospolitej znany kurort ze wspaniaÂłymi plaÂżami nad Dniestrem, miejsce jedynego wystĂŞpowania wielu gatunkĂłw roÂślin, "stolica" uprawy winoroÂśli. Co roku urzÂądzano tu ogĂłlnopolskie ÂświĂŞto winobrania.

do Zaleszczyk na wypoczynek kilkakrotnie przybywaÂł MarszaÂłek JĂłzef PiÂłsudski.

          PÂłyta dvd nr 8

Czerwony pas - 25 min

Nazwa KoÂłomyja ma zwiÂązek z zaÂłoÂżycielem miasta krĂłlem halickim Kolomanem. W roku 1459 hospodar moÂłdawski Stefan III Wielki zÂłoÂżyÂł tutaj hoÂłd Kazimierzowi JagielloĂączykowi. Jako powiat byÂł jednostkÂą administracyjnÂą w okresie I Rzeczypospolitej, ziemia halicka, wojewĂłdztwo ruskie od 1569 do 1772 r.

W latach 1886-1945 w KoÂłomyji funckjonowaÂły tramwaje parowe. Przez caÂły okres swojej historii byÂło nieustannie niszczone przez TatarĂłw, KozakĂłw oraz wojska moÂłdawskie.

KosĂłw Huculski czy KosĂłw Pokucki. PoÂłoÂżony nad RybnicÂą, dopÂływem Prutu.  W II Rzeczypospolitej miasto powiatowe wojewĂłdztwa stanisÂławowskiego. Podczas inwazji sowieckiej na PolskĂŞ w 1939 roku tutaj rzÂąd polski spĂŞdziÂł ostatniÂą noc i przekroczyÂł granicĂŞ z RumuniÂą na rzece Czeremosz.

Kuty - osiedle typu miejskiego nad Czeremoszem, w malowniczej okolicy gĂłrzystej na pograniczu Bukowiny. Od 1991 na Ukrainie, w obwodzie iwanofrankowskim, rejonie kosowskim. W okresie miĂŞdzywojennym Kuty sÂłynĂŞÂły jako miejscowoœÌ wypoczynkowa i oÂśrodek lokalnego rzemiosÂła artystycznego (tkactwo, hafciarstwo, garncarstwo).  Corocznie w dniu 13 czerwca odbywaÂły siĂŞ tu sÂławne odpusty ormiaĂąskie, ÂściÂągajÂące Ormian z Polski, Bukowiny, MoÂłdawii, a nawet Armenii

Czerniowce  - Miasto zostaÂło przy³¹czone do Austrii w 1775 r. Podczas I wojny Âświatowej zajĂŞte przez Rosjan w kwietniu 1916, przez pó³tora roku byÂło na linii frontu. W latach 1918-1940 naleÂżaÂło do Rumunii . Latem 1940 przy³¹czone do ZSRR jako Czernowice. W latach 1941-1944 ponownie naleÂżaÂło do Rumunii. Zdobyte przez ArmiĂŞ CzerwonÂą w 1944, przemianowane na Czerniowce. W latach 1945-1991 czêœÌ UkraiĂąskiej SRR, od 1991 naleÂży do Ukrainy i jest stolicÂą obwodu czerniowieckiego.

 
Huculska kolĂŞda - 30 min  - Huculi to najciekawszy zabytek etnograficzny nie tylko na ziemiach polskich, lecz i w Europie.  MoÂżna spotkaĂŚ wÂśrĂłd nich typy polskie, ukraiĂąskie, wĂŞgierskie, rumuĂąskie, a nawet cechy antropologiczne tureckie i tatarskie czy wreszcie cygaĂąskie i ormiaĂąskie.

Hucu³ od narodzenia do œmierci ¿y³ w œwiecie magii, wierzeù i demonów. Lasy, po³oniny, potoki zaludnia³y ró¿nego rodzaju z³e si³y. Cz³owiek móg³ siê przed nimi broniÌ zaklêciem, zielem, modlitw¹.


 PÂłyta dvd nr 9

ÂŻytomierz cz. I - 22 min

ÂŻytomierz cz. II - 30 min - 

ZaÂłoÂżony w 884 roku. ÂŻytomierz byÂł jednym z najwiĂŞkszych miast Rusi Kijowskiej. Po oderwaniu przez RosjĂŞ Kijowa od wojewĂłdztwa kijowskiego staÂł siĂŞ w 1667 nowÂą stolicÂą wojewĂłdztwa. Od 1991 jest stolicÂą katolickiej diecezji kijowsko-Âżytomierskiej obrzÂądku ÂłaciĂąskiego.Cmentarz polski (jeden z najwiĂŞkszych poza granicami Polski po ÂŁyczakowskim we Lwowie i Rossie w Wilnie)

          PÂłyta dvd nr 10

BerdyczĂłw - 25 min   -   miasto na Ukrainie, w obwodzie Âżytomierskim, siedziba wÂładz rejonu berdyczowskiego, poÂłoÂżone 44 km na poÂłudnie od ÂŻytomierza, nad rzekÂą HniÂłopiat, prawym dopÂływem Teterewy.

Na mocy unii lubelskiej w 1569 w³¹czony do Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Stanis³aw Zaremba (biskup kijowski) w 1647 zosta³, wg wiernych, uzdrowiony za wstawiennictwem Matki Bo¿ej Berdyczowskiej, której obraz og³osi³ cudownym. Berdyczów nazywany zosta³ przez niego Ukraiùsk¹ Czêstochow¹..

ZjeÂżdÂżali siĂŞ do Berdyczowa regularnie kupcy z najró¿niejszych stron Europy. Z tego czasu pochodzi wÂłaÂśnie kupieckie zawoÂłanie ... pisz do mnie na BerdyczĂłw -  jako, Âże byÂł to w Âżyciu wĂŞdrownych kupcĂłw jedyny adres, gdzie byÂło pewne, Âże w przeciÂągu 2-3 miesiĂŞcy na pewno siĂŞ zjawiÂą. StÂąd poste restante Berdyczowa peÂłniÂła waÂżnÂą rolĂŞ w przebiegu informacji handlowej.

Podczas II wojny Âświatowej w sanktuarium berdyczowskim mieÂściÂło siĂŞ rosyjskie wiĂŞzienie.

Bar - 24 min -   Konfederacja barska (1768-1772) -  zbrojny zwiÂązek szlachty polskiej utworzony w Barze na Podolu 29 lutego 1768 roku, z zaprzysiĂŞÂżeniem aktu zaÂłoÂżycielskiego w obronie wiary katolickiej i niepodlegÂłoÂści Rzeczypospolitej, skierowany przeciwko: kurateli Rosji, krĂłlowi StanisÂławowi Augustowi Poniatowskiemu i popierajÂącym go wojskom rosyjskim. Celem konfederacji byÂło zniesienie ustaw narzuconych przez RosjĂŞ, a zwÂłaszcza dajÂących rĂłwnouprawnienie dysydentom.

 
     PÂłyta dvd nr 11

ÂŁyczakowskie opowieÂści cz. I - 32 min - cmentarz Lwowa - historie grobĂłw. Narratorem  jest prof. StanisÂław Nicieja, znawca kresĂłw wschodnich, historyk sztuki

ÂŁyczakowskie opowieÂści cz. II - 26 min  Lekcja historii -  opowieœÌ o ludziach. ZarĂłwno o tych, ktĂłrzy tworzyli jego klimat i krajobraz projektujÂąc i wykonujÂąc nagrobki, kaplice i rzeÂźby (m.in. Parys Filippi, Cyprian Godebski), jak i tych dla ktĂłrych byÂły one zamawiane. Tu spoczywajÂą m.in. Maria Konopnicka , Gabriela Zapolska, Seweryn GoszczyĂąski, Artur Grottger, Prof. Stefan Banach, MieczysÂław GĂŞbarowicz, Karol Szajnocha, Walery ÂŁoziĂąski, Ludwik Kubala. SÂą na cmentarzu groby powstaĂącĂłw listopadowych i kwatera powstaĂącĂłw styczniowych. Cmentarz ÂŁyczakowski, liczÂący 40 hektarĂłw, jest klasycznym cmentarzem krajobrazowo– parkowym. Obszar, w ktĂłrym go usytuowano stanowi malowniczy zakÂątek. Jest to jedna z najstarszych nekropolii istniejÂących do dziÂś w Europie.


PÂłyta dvd nr 12

¯ó³kiew - 26 min - miasto na Ukrainie, obwĂłd lwowski, nad ÂŚwinÂą. W latach 1951-91 nosiÂło nazwĂŞ Niestierow  od nazwiska lotnika rosyjskiego Piotra Niestierowa; spotykana jest rĂłwnieÂż transkrypcja Nesterow). Do 17 wrzeÂśnia 1939 siedziba powiatu w wojewĂłdztwie lwowskim.

Za³o¿ona w 1597 przez hetmana polnego koronnego Stanis³awa ¯ó³kiewskiego. By³a miastem prywatnym. Nale¿a³o póŸniej do Dani³owiczów, Sobieskich i Radziwi³³ów. ¯ó³kiew by³a ulubion¹ rezydencj¹ króla Jana III Sobieskiego. Król umocni³ miasto nowoczesnymi obwarowaniami, dekorowa³ te¿ miasto w stylu barokowym, tu przywozi³ swoje liczne wojenne trofea. ¯o³kiew by³a garnizonem 6 Pu³ku Strzelców Konnych im. Hetmana Stanis³awa ¯ó³kiewskiego.

W ¿ó³kiewskiej farze oprócz piêknych marmurowych nagrobków ¯ó³kiewskich i Sobieskich (autorstwa Andreasa Schlßtera) znajdowa³y siê do 1939 ogromne malowid³a batalistyczne obrazuj¹ce najwiêksze zwyciêskie bitwy króla Jana III Sobieskiego i jego pradziada Stanis³awa ¯ó³kiewskiego, tworz¹ce jeden z najbardziej monumentalnych zespo³ów malarstwa batalistycznego w Europie:

Obrazy batalistyczne zosta³y na pocz¹tku lat '60 XX wieku. umieszczone w Lwowskiej Galerii Sztuki w Olesku. Po wywiezieniu ich z koœcio³a w ¯ó³kwi nie by³y nigdy eksponowane we wspólnym miejscu. Po upadku ZSRR i zwrocie koœcio³a katolikom obrazy te nie powróci³y niestety na swoje dawne miejsce i pozosta³y w gestii galerii obrazów.

 Olesko - 25 min - Olesko poÂłoÂżone jest 23 km na pó³noc od ZÂłoczowa, 72 km od Lwowa, 5 km od PodhorcĂłw przy szosie kijowskiej.

Budynek zamkowy dwupiêtrowy z baszt¹ w jednym z naro¿ników oraz baszt¹ przybramn¹, prowadz¹c¹ na dziedziniec zamkowy. W latach 80. XVII w. gruntownie odnowiony staraniem króla Jana III. Po I rozbiorze Polski zamieniony przez Austriaków na koszary. W 200 rocznicê Wiktorii Wiedeùskiej, w 1883, wykupiony z r¹k austriackich. Podczas I wojny œwiatowej powa¿nie uszkodzony, w latach 30. odnowiony, ponownie uszkodzony podczas II wojny œwiatowej. W latach 1961-1965 odnowiony. Od 1975 pe³ni rolê filii Lwowskiej Galerii Sztuki. W zamku eksponowane s¹ ogromne malowid³a batalistyczne z ¿ó³kiewskiej fary, upamiêtniaj¹ce zwyciêskie bitwy Jana III Sobieskiego i jego pradziada hetmana Stanis³awa ¯ó³kiewskiego.

Koœció³ parafialny pw. œw. Trójcy konsekrowany w 1597. Po II wojnie zamieniony na magazyn. CzêœÌ wyposa¿enia znajduje siê w Lwowskiej Galerii Sztuki. Obecnie w gestii cerkwi prawos³awnej.

Podhorce - wieœ w zachodniej Ukrainie, w rejonie brodzkim obwodu lwowskiego; 17 km. na p³n.-wsch. od Z³oczowa, 8 km. od Oleska i oko³o 17 km. od m. Brody. W II Rzeczypospolitej miejscowoœÌ by³a siedzib¹ gminy wiejskiej Podhorce w powiecie z³oczowskim województwa tarnopolskiego.

Zamek w stylu villa castello nale¿¹cy pierwotnie do Stanis³awa Koniecpolskiego, zbudowany w latach 1637-1641. W zamku mieœci³a siê dawniej piêkna kolekcja malarstwa. Obrazy czêœciowo przechowywane s¹ w Muzeum Okrêgowym w Tarnowie, w Lwowskiej Galerii Sztuki (Lwów i zamek w Olesku). Najcenniejszy obraz z ca³ej kolekcji, Mi³osierny Samarytanin, dzie³o Jacoba Jordaensa, ewakuowany wraz z pewn¹ czêœci¹ zbiorów podhoreckich we wrzeœniu 1939 znajduje siê obecnie w Sao Paulo jako w³asnoœÌ Fundacji Romana Sanguszki.

Cerkiew z klasztorem BazylianĂłw (z XVIII w.) wybudowana na rzucie krzyÂża ÂłaciĂąskiego z fasadÂą w stylu barokowym.

 KoÂśció³ Âśw. JĂłzefa z lat (1752-1766), wybudowany na zamĂłwienie WacÂława Rzewuskiego, wg planĂłw Romanusa. KoÂśció³ byÂł najpierw koÂścioÂłem zamkowym, a póŸniej parafialnym. Jest budowlÂą z pó³kolistÂą kopu³¹, oÂświetlonÂą na szczycie latarniÂą i ozdobionÂą krzyÂżemAusteria - budynek dawnych stajen hetmaĂąskich przeksztaÂłcony w zajazd.




Kontakt :

sokal2@wp.pl
tel. 660-332-172

[Marian]

dobre portale i fora rodowe i rodzinne:
www.sokal.fora.pl
www.naszerodowody.fora.pl
www.rodowody.pun.pl
www.galicja.darmowefora.pl
www.pitak.fora.pl
www.pitak.darmowefora.pl
www.lwowianin.fora.pl
www.moikrewni.darmowefora.pl
www.krewni.fora.pl
www.wilniuki.fora.pl
www.lwowiak.fora.pl
www.kresowiak.fora.pl
www.wilnianie.fora.pl
www.naszekresy.fora.pl
www.naszafamilia.fora.pl

[krystyna55]

Sokal  i kresy nad Bugiem - dvd
 

 
 
O czym jest film?
 
PrzepiĂŞkne sÂą wnĂŞtrza cerkwi obrzÂądku grecko-katolickiego, m.in. Âśw. Piotra i PawÂła oraz Âśw. MikoÂłaja, w ktĂłrej B.Chmielnicki braÂł Âślub.
 
Sporo miejsca zajmuje pobyt w ruinach paÂłacu Potockich i czynnym juÂż od 2004 r. koÂściele rzymsko-katolickim i cerkwi w Tartakowie.
 
W maju 2007 r.  odbyÂła siĂŞ w tym koÂściele Msza Âśw. w dwĂłch jĂŞzykach: polskim i ukraiĂąskim. Normalnie raz w tygodniu przyjeÂżdÂża ksiÂądz z Czerwonogradu (dawniejszy Krystynopol) i odprawia naboÂżeĂąstwa w jĂŞzyku ukraiĂąskim.
 
Na pewno duÂże wraÂżenie zrobiÂą ujĂŞcia klasztoru BernardynĂłw (obecnie znajduje siĂŞ w nim ciĂŞÂżkie wiĂŞzienie) oraz piĂŞkne widoki starego miasta i cmentarza w Sokalu. Wszystko jest uzupeÂłnione rozmowami z mieszkaĂącami sokalszczyzny w jĂŞzyku polskim i ukraiĂąskim.
 
Fragmenty filmu moÂżna obejrzeĂŚ po klikniĂŞciu na linki:
 
Sokal k/Lwowa - intro do filmu:
http://rodowy.pl/video/sokal_intro.WMV
 
 Sokal k/Lwowa -cerkiew pw. Âśw.Piotra i PawÂła:
http://rodowy.pl/video/cerkiew_pp.WMV
 
 ZabuÂże k/Sokala - cerkiew pw. Âśw. MichaÂła ArchanioÂła:
http://rodowy.pl/video/cerkiew_zab.WMV
 
Czas trwania filmu = 70:00 minut
 
Informacje i zamĂłwienia:
 
sokal2@wp.pl
tel.660-332-172

[galicja]

Film DVD dla Ciebie

[size=18]Na filmie dvd (28 minut w formacie ekranowym 16:9)
niesamowita  historia  ludzi i  cudownego obrazu
Matki Boskiej ÂŁaskawej z Tartakowa k/Sokala w woj. Lwowskim



kilka fotek z tego filmu na stronie:
www.rodowy.pl/lukawiec[/size]

ZamĂłwienia proszĂŞ skÂładaĂŚ pod adresem:

sokal2@wp.pl

lub telefonicznie: 94-340-60-06

@@@@@@@@@@@@@@@@


Sokal  i kresy nad Bugiem - dvd
 

 
 
O czym jest film?
 
PrzepiĂŞkne sÂą wnĂŞtrza cerkwi obrzÂądku grecko-katolickiego, m.in. Âśw. Piotra i PawÂła oraz Âśw. MikoÂłaja, w ktĂłrej B.Chmielnicki braÂł Âślub.
 
Sporo miejsca zajmuje pobyt w ruinach paÂłacu Potockich i czynnym juÂż od 2004 r. koÂściele rzymsko-katolickim i cerkwi w Tartakowie.
 
W maju 2007 r.  odbyÂła siĂŞ w tym koÂściele Msza Âśw. w dwĂłch jĂŞzykach: polskim i ukraiĂąskim. Normalnie raz w tygodniu przyjeÂżdÂża ksiÂądz z Czerwonogradu (dawniejszy Krystynopol) i odprawia naboÂżeĂąstwa w jĂŞzyku ukraiĂąskim.
 
Na pewno duÂże wraÂżenie zrobiÂą ujĂŞcia klasztoru BernardynĂłw (obecnie znajduje siĂŞ w nim ciĂŞÂżkie wiĂŞzienie) oraz piĂŞkne widoki starego miasta i cmentarza w Sokalu. Wszystko jest uzupeÂłnione rozmowami z mieszkaĂącami sokalszczyzny w jĂŞzyku polskim i ukraiĂąskim.
 
Fragmenty filmu moÂżna obejrzeĂŚ po klikniĂŞciu na linki:
 
Sokal k/Lwowa - intro do filmu:
http://rodowy.pl/video/sokal_intro.WMV
 
 Sokal k/Lwowa -cerkiew pw. Âśw.Piotra i PawÂła:
http://rodowy.pl/video/cerkiew_pp.WMV
 
 ZabuÂże k/Sokala - cerkiew pw. Âśw. MichaÂła ArchanioÂła:
http://rodowy.pl/video/cerkiew_zab.WMV
 
Czas trwania filmu = 70:00 minut
 
Informacje i zamĂłwienia:
 
sokal2@wp.pl
tel.660-332-172