Irena Anders – wielka artystka, ¿ona wielkiego genera³a
Kresowiacy HISTORIA • Postaci historyczne • Postaci wybitnych kobiet • WYRÓ¯NIONE
Irena Renata Anders, z domu Jarosiewicz, pseudonim artystyczny Renata Bogdañska, urodzi³a siê 12 maja1920 w Bruntálu, zmar³a 29 listopada2010r. w Londynie. By³a polsk± artystk± rewiow± pie¶niark±, aktork±, kapitanem Wojska Polskiego, dzia³aczk± polonijn± w Wielkiej Brytanii; pierwsz± ¿on± Gwidona Boruckiego, drug± ¿on± gen. W³adys³awa Andersa.
Wychowana w ukraiñskiej rodzinie o tradycjach muzycznych. Jej ojciec Myko³a Jarosewycz by³ ksiêdzem greckokatolickim, matka, O³ena z Ni¿ankiw¶kich, by³a siostr± znanego ukraiñskiego kompozytora, ksiêdza greckokatolickiego Ostapa Ni¿ankiw¶kiego.
Do Lwowa rodzina Jarosiewiczów przeprowadzi³a siê w 1926 roku. Po latach ¶piewa³a, wyciskaj±c ³zy Kresowiakom: „Czy jest na ¶wiecie taka stacja kolejowa, gdzie ja bym mog³a kupiæ bilet do Lwowa? Czy jest na ¶wiecie taki poci±g beztroski, który by zawióz³ mnie na dworzec lwowski?”.
Jesieni± 1939 roku, gdy do Lwowa przybyli arty¶ci – uciekinierzy z Warszawy, m³oda artystka przyjêta zosta³a do zespo³u Henryka Warsa, któremu spodoba³ siê jej naturalny wdziêk i dobrze postawiony sopran koloraturowy. Nastêpnie Bogdañsk± i Boruckim zaopiekowa³ siê Feliks Konarski (s³ynny Ref-Ren), wci±gaj±c ich do ansamblu ¯eleznodoro¿nyj Jazz, z którym wspólnie dotarli do formuj±cego siê w ZSRR polskiego wojska.
Ju¿ po wyj¶ciu 2. Korpusu z „ziemi nieludzkiej”, w Bagdadzie W³adys³aw Anders zaprosi³ j± na kolacjê z ambasadorami i dyplomatami. Wymawia³a siê, ale genera³ mia³ moc przekonywania: „Taki bufet, takie jedzenie, taka wódka! Bardzo proszê!”. Zosta³a.
Dzia³alno¶æ artystyczn± kontynuowa³a w zespole „Polska Parada”, wystêpuj±c m.in. przed ¿o³nierzami 2 Korpusu Polskiego. Przesz³a szlak bojowy z armi± W³adys³awa Andersa, pocz±wszy od Tockoje, Buzu³uku, poprzez Iran, Irak, Palestynê, Egipt i W³ochy. Dwa dni po bitwie o Monte Cassino wyst±pi³a wraz z zespo³em na górze klasztornej, gdzie odbywa³y siê walki, ¶piewaj±c po raz pierwszy (wraz z pierwszym mê¿em Gwidonem Boruckim) piosenkê Czerwone maki na Monte Cassino.
Odznaczona zosta³a Krzy¿em Monte Cassino.
W 1946 roku zagra³a g³ówn± rolê ¿eñsk± w polsko-w³oskiej produkcji Micha³a Waszyñskiego Wielka droga organizowanej i finansowanej przez O¶rodek Kultury i Prasy II Korpusu Polskiego. Film opowiada o wojennych losach ¿o³nierzy II Korpusu; partnerem filmowym Ireny by³ Albin Ossowski. W tym samym roku zagra³a w filmie Lo Sconosciuto di San Marino (Nieznajomy z San Marino) u boku Anny Magnani i Vittoria De Siki.
Po wojnie zamieszka³a w Wielkiej Brytanii. Wspó³pracowa³a, jako artystka, z Marianem Hemarem i Feliksem Konarskim. Wystêpowa³a przed Poloni± w Wielkiej Brytanii, Francji i Izraelu, a tak¿e w rozg³o¶niach BBC (w latach 1958–1962) i Radio Wolna Europa (w kabarecie Mariana Hemara).
Renata Bogdañska wysz³a za m±¿ za o 28 lat starszego W³adys³awa Andersa w 1949 roku. Mieli ze sob± jedn± córkê: Annê Mariê. Wcze¶niej genera³ rozwiód³ siê ze swoj± pierwsz± ¿on± (te¿ Iren±), z któr± mia³ dwoje dzieci.
Dopiero w 1956 roku Renata Bogdañska wróci³a do ¶piewu: wcze¶niej my¶la³a, ¿e genera³ by³ temu przeciwny. Okaza³o siê, ¿e nic podobnego. Dla BBC i Radia Wolna Europa nagra³a blisko tysi±c (!) piosenek, na p³ytach zarejestrowa³a prawie sto.
Po ¶mierci mê¿a w 1970 roku po¶wiêci³a siê dzia³alno¶ci publicznej. Zarówno w roli ma³¿onki wielkiego Polaka, jak wdowy po nim spisywa³a siê bezb³êdnie.
Po 1989 roku regularnie przyje¿d¿a³a do kraju, wystêpuj±c jako go¶æ honorowy na uroczysto¶ciach pañstwowych na szczeblu centralnym.
W sierpniu 2010 roku po raz ostatni odwiedzi³a Polskê.
Zosta³a odznaczona Krzy¿em Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski w 2007r. oraz Krzy¿em Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski w 1979r., nadanym przez w³adze RP na uchod¼stwie, a tak¿e Krzy¿em Pami±tkowym Monte Cassino.
Zmar³a 29 listopada 2010 w Londynie. Pogrzeb odby³ siê 8 grudnia w ko¶ciele ¶w. Andrzeja Boboli w Londynie, gdzie odprawiono nabo¿eñstwo ¿a³obne. Zosta³a pochowana 21 maja 2011r., przy mê¿u, na cmentarzu na Monte Cassino.
Anna Popowska
na podstawie:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Irena_Andershttp://www.rp.pl/artykul/68731.html
