Czy u kaÂżdego w koĂącu rozwinie siĂŞ demencja? Fakty i mity

.

Prawie 80 proc. z nas obawia siĂŞ, Âże w ktĂłrymÂś momencie Âżycia bĂŞdzie mieĂŚ demencjĂŞ. Co wiĂŞcej, okoÂło 66 proc. (dwie trzecie spoÂłeczeĂąstwa) sÂądzi, Âże demencja jest naturalnym skutkiem starzenia siĂŞ organizmu czÂłowieka. W efekcie, aÂż jedna na cztery osoby (25 proc.) uwaÂża, Âże nic nie moÂżna zrobiĂŚ, aby zapobiegaĂŚ demencji.

Takie oto, doÂśĂŚ ponure wnioski, pÂłynÂą z globalnego badania ankietowego na temat ÂświadomoÂści i postaw spoÂłecznych dotyczÂących demencji, ktĂłre zostaÂło przeprowadzone na prĂłbie 70 tys. osĂłb ze 155 krajĂłw przez London School of Economics and Political Science, na zlecenie organizacji Alzheimer’s Disease International (ADI).

© Fotolia / Gabriele Rohde Demencja, starzenie siĂŞ

W raporcie opisujÂącym wyniki tego badania, zatytuÂłowanym „World Alzheimer Report 2019. Attitudes to dementia”, przedstawiciele ADI nie kryjÂą swego zaskoczenia tak niskÂą ÂświadomoÂściÂą spoÂłecznÂą na temat demencji, zwÂłaszcza, Âże jak pokazaÂło badanie, powaÂżne „luki w wiedzy” na jej temat prezentuje takÂże duÂża czĂŞÂśĂŚ pracownikĂłw sÂłuÂżby zdrowia!
„Nasze przesÂłanie, Âże demencja NIE jest czĂŞÂściÂą normalnego starzenia siĂŞ, lecz chorobÂą, jest gÂłoÂśne i wyraÂźne, ale najwidoczniej nie przebija siĂŞ do ÂświadomoÂści. Musimy znacznie intensywniej nad tym pracowaĂŚ” – czytamy w raporcie z badania.

Jak moÂżna obniÂżyĂŚ ryzyko rozwoju demencji

W tym kontekÂście warto dodaĂŚ, Âże rĂłwnieÂż ÂŚwiatowa Organizacja Zdrowia (WHO) od jakiegoÂś czasu usilnie stara siĂŞ uÂświadamiaĂŚ wszystkich, Âże demencja jest chorobÂą, bardzo zresztÂą groÂźnÂą, bo przyczyniajÂącÂą siĂŞ nie tylko do duÂżego spadku jakoÂści Âżycia, lecz przede wszystkim do przedwczesnej Âśmierci.

„ChoĂŚ wiek jest najwaÂżniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju demencji, to jednak choroba ta nie jest naturalnÂą i nieuchronnÂą czĂŞÂściÂą starzenia siĂŞ. Wiele badaĂą naukowych dowiodÂło tego, Âże istnieje zwiÂązek miĂŞdzy konkretnymi elementami stylu Âżycia a ryzykiem rozwoju demencji.

Tego rodzaju czynnikami ryzyka sÂą m.in.: niedobĂłr aktywnoÂści fizycznej, palenie tytoniu, niezdrowa dieta i naduÂżywanie alkoholu. Ponadto, wiadomo teÂż, Âże ryzyko rozwoju demencji zwiĂŞkszajÂą niektĂłre choroby przewlekÂłe, takie jak: nadciÂśnienie, cukrzyca, otyÂłoÂśĂŚ, hipercholesterolemia i depresja” – czytamy w najnowszych wytycznych WHO dotyczÂących profilaktyki demencji.

Na tym jednak nie koniec listy czynnikĂłw, zwiĂŞkszajÂących ryzyko rozwoju demencji, na ktĂłre ludzie majÂą mniejszy lub wiĂŞkszy wpÂływ. WHO wskazuje rĂłwnieÂż na istotnÂą rolĂŞ izolacji spoÂłecznej (samotnoÂści), a takÂże braku aktywnoÂści umysÂłowej (poznawczej).

„ÂŚwiadomoÂśĂŚ istnienia tak wielu potencjalnie modyfikowalnych czynnikĂłw ryzyka w praktyce oznacza, Âże zapobieganie demencji jest moÂżliwe” – podkreÂślajÂą eksperci WHO.

Kolejny bardzo istotny problem, na ktĂłry zwracajÂą uwagĂŞ autorzy raportu ADI, to powszechne lekcewaÂżenie przez ludzi pierwszych symptomĂłw otĂŞpienia.

Jakie sÂą wczesne objawy demencji

„Mimo mocno nagÂłaÂśnianych kampanii uÂświadamiajÂących, ludzie nadal opĂłÂźniajÂą moment, w ktĂłrym zaczynajÂą szukaĂŚ pomocy, porady i wsparcia, w sytuacji, gdy budzi siĂŞ w nich niepokĂłj co do stanu ich wÂłasnej pamiĂŞci albo pamiĂŞci kogoÂś z rodziny. O ile szybsza byÂłaby ich reakcja, gdyby byÂło to schorzenie natury fizycznej albo dajÂące bardziej spektakularne objawy” – komentuje Paola Barbarino, dyrektor naczelny ADI.

SygnaÂły ostrzegawcze mogÂące ÂświadczyĂŚ o rozwijajÂącej siĂŞ demencji z poczÂątku mogÂą byĂŚ bardzo subtelne, przez co Âłatwo je przegapiĂŚ albo zignorowaĂŚ. Tym bardziej jednak warto je znaĂŚ i zwracaĂŚ na nie uwagĂŞ.

SÂą wÂśrĂłd nich m.in.:

•   Problemy z pamiĂŞciÂą (np. zapominanie o bieÂżÂących wydarzeniach, umĂłwionych terminach i innych ustaleniach)
•   OsÂłabiona orientacja w czasie i przestrzeni (np. trudnoÂści w znalezieniu drogi do jakiegoÂś miejsca, poczucie zagubienia, trudnoÂśĂŚ w ocenie odlegÂłoÂści czy kierunku)
•   Ograniczona koncentracja i osÂłabione procesy poznawcze (np. problemy z myÂśleniem abstrakcyjnym, liczeniem, wysÂławianiem siĂŞ – doborem wÂłaÂściwych sÂłĂłw)
•   Zmiany osobowoÂści i zachowania (np. nagÂłe zmiany nastroju bez wyraÂźnego powodu, nieuzasadniona podejrzliwoÂśĂŚ lub izolowanie siĂŞ)
•   Apatia i zamkniĂŞcie siĂŞ w sobie lub depresja (utrata inicjatywy, dawnych zainteresowaĂą)
•   TrudnoÂści w wykonywaniu dobrze znanych czynnoÂści (np. przygotowywaniu posiÂłkĂłw)
•   Gubienie przedmiotĂłw lub umieszczanie ich w nietypowych miejscach.

Demencja – gdzie szukaĂŚ informacji i wsparcia

Kolejnym waÂżnym wnioskiem wypÂływajÂącym z tego badania jest fakt, Âże demencja stanowi bardzo duÂże obciÂąÂżenie nie tylko dla samych chorych, lecz takÂże dla ich bliskich i opiekunĂłw.

Ponad 50 proc. opiekunĂłw osĂłb z demencjÂą stwierdziÂło w ankiecie, Âże ich stan zdrowia ucierpiaÂł w wyniku peÂłnienia obowiÂązkĂłw opiekuĂączych, a ponad 60 proc. – Âże ucierpiaÂło na tym rĂłwnieÂż ich Âżycie spoÂłeczne. Opiekunowie, ktĂłrymi czĂŞsto sÂą czÂłonkowie najbliÂższej rodziny, skarÂżyli siĂŞ ponadto na przewlekÂły stres z tym zwiÂązany (75 proc.), a takÂże problemy zawodowe (49 proc.).

Zatem nie tylko osoby z demencjÂą, lecz takÂże ich opiekunowie i rodziny, potrzebujÂą duÂżo zrozumienia, ÂżyczliwoÂści i wsparcia – nie tylko ze strony sÂłuÂżby zdrowia, lecz takÂże sÂąsiadĂłw, znajomych czy lokalnych wÂładz.

Warto wiedzieĂŚ, Âże w Polsce, podobnie zresztÂą jak w wielu innych krajach Âświata, dziaÂła wiele instytucji paĂąstwowych i organizacji pozarzÂądowych, ktĂłre udzielajÂą praktycznych informacji, porad i innych, bardziej konkretnych form wsparcia dla osĂłb z demencjÂą oraz ich opiekunĂłw i rodzin.

PoniÂżej wskazujemy niektĂłre z nich:

•   Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich (sekcja poÂświĂŞcona demencji)
•   RzÂądowy portal Pacjent.gov.pl
•   Narodowe Centrum Edukacji ÂŻywieniowej
•   Polskie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z ChorobÂą Alzheimera
•   Alzheimer Polska (zwiÂązek stowarzyszeĂą i organizacji alzheimerowskich)
•   Fundacja KTOTO-ZrozumieĂŚ Alzheimera

Wiktor Szczepaniak, zdrowie.pap.pl

https://www.msn.com/pl-pl/zdrowie/nasze-zdrowie/czy-u-ka%C5%BCdego-w-ko%C5%84cu-rozwinie-si%C4%99-demencja-fakty-i-mity/ar-BB1bSh22?ocid=msedgdhp
.