[Marian]

StanisÂławĂłw - stolica Pokucia
StanisÂław S. Nicieja

http://www.nto.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20100226/REPORTAZ/367229988

Stanis³awów, miasto le¿¹ce u wrót Huculszczyzny, to najwa¿niejszy po Lwowie oœrodek nauki, kultury i oœwiaty na Kresach Po³udniowo-Wschodnich. Po wojnie nie tylko wygnano z niego Polaków, ale straci³o nawet polsk¹ nazwê, bo dziœ nazywa siê Iwanofrankiwsk. Ma jednak mocne zwi¹zki z Opolem.

[Marian]

By³o to miasto prywatne Potockich. Stworzy³ je Andrzej Potocki i nazwa³ na czeœÌ swego ojca hetmana Stanis³awa Rewery Potockiego i syna, równie¿ Stanis³awa, który póŸniej, maj¹c niespe³na 23 lata, na czele husarii zgin¹³ bohatersk¹ œmierci¹ w czasie odsieczy wiedeùskiej w 1683 r.

MĂłwiono powszechnie, Âże jest to miasto Rewery, i nawet sÂłynny pierwszoligowy klub piÂłkarski nosiÂł nazwĂŞ "Rewera StanisÂławĂłw”. Przydomek pochodziÂł od porzekadÂła re vera, co po Âłacinie znaczy "zaiste, zaprawdĂŞ, w rzeczy samej”. Takiego sformuÂłowania uÂżywaÂł czĂŞsto hetman StanisÂław Potocki w swoich mowach i rozmowach prywatnych, aby podkreÂśliĂŚ wagĂŞ jakiegoÂś tematu. Arystokraci uÂżywali ró¿nych powiedzonek. Jeden z Radziwi³³ów mĂłwiÂł czĂŞsto "rybeĂąko”, drugi "panie kochanku” i takie póŸniej mieli przydomki. StÂąd Potockiego nazywano "RewerÂą”.

StanisÂławĂłw leÂży w widÂłach dwĂłch rzek o nazwie Bystrzyca – NadwĂłrniaĂąskiej i SoÂłotwiĂąskiej, ktĂłre niosÂą krystalicznie czyste wody z Karpat huculskich, gdzieÂś spod KoÂłomyi. Miasto powstaÂło w niezwykle burzliwych w historii Polski latach 1654-1662, a wiĂŞc w czasach, gdy potop szwedzki zalaÂł RzeczpospolitÂą, w momencie, kiedy Tatarzy i Kozacy Chmielnickiego palili dzikie pola i kiedy odrywali od Rzeczypospolitej wschodnie rubieÂże, kiedy Moskale okupowali Wilno. WĂłwczas Potoccy uznali, Âże tam, na przedpolach Pokucia, trzeba postawiĂŚ twierdzĂŞ, ktĂłra stawi opĂłr Tatarom, Kozakom i Turkom.

Projekt tej fortecy sporzÂądziÂł Franciszek Corazzini z Awinionu. Ten nadworny architekt Potockich, korzystajÂąc z najlepszych wzorĂłw francuskich, wykreÂśliÂł wizjĂŞ "miasta- sÂłoĂąca” – przestronnego wewnĂŞtrznie oraz otoczonego fosami i waÂłami ziemnymi. KorzystaÂł teÂż z pomys³ów holenderskich i francuskiego mistrza fortyfikacji Sebastiana Vaubana. W rezultacie powstaÂła twierdza trudna do zdobycia.

[Marian]

Fenomen Kudelskich

Jednym z najlepszych okresów w dziejach Stanis³awowa by³ prze³om wieków XIX i XX. Wtedy postawiono w tym mieœcie wiele piêknych, secesyjnych budynków, nawi¹zuj¹cych do najlepszych wzorów wiedeùskich. Secesja stanis³awowska wyró¿nia³a siê bajkow¹ ornamentyk¹, piêknymi balkonami, witra¿owymi oknami i p³askorzeŸbami o tematyce antycznej. Architektem, który po³o¿y³ szczególne zas³ugi dla piêkna Stanis³awowa, by³ Jan Tomasz Kudelski (1861-1937). Wed³ug jego projektu i pod osobistym nadzorem powsta³y imponuj¹ce, z secesyjnym wystrojem kamienice, wille i budynki publiczne, m.in. Poczta G³ówna, Bank Austro-Wêgierski i Dyrekcja Kolei.

Kudelski zasÂłyn¹³ w StanisÂławowie tym, Âże prowadziÂł otwarty dom, w ktĂłrym spotykaÂła siĂŞ bohema i cyganeria. Bywali tam gÂłoÂśny wĂłwczas poeta Jan Kasprowicz i sataniczny powieÂściopisarz StanisÂław Przybyszewski. Kudelski miaÂł genialnego wnuka Stefana, ktĂłry po II wojnie Âświatowej w Szwajcarii zasÂłyn¹³ jako wynalazca profesjonalnego magnetofonu "Nagra” – od polskiego sÂłowa nagraĂŚ. OtrzymaÂł za to doktorat honoris causa Politechniki w Lozannie i w 1959 r. pierwszego technicznego Oscara za utrwalenie na jego magnetofonie muzyki do sÂłynnego filmu "Czarny Orfeusz” Marcela Camusa. Film ten otrzymaÂł teÂż ZÂłotÂą PalmĂŞ na festiwalu w Cannes za doskona³¹ muzykĂŞ i akcjĂŞ, ktĂłra dzieje siĂŞ na rojnych ulicach Rio de Janeiro.

Stefan Kudelski jest jednym z najbogatszych PolakĂłw, ma wÂłasnÂą fabrykĂŞ w Szwajcarii i zostaÂł zaliczony do pocztu "100 geniuszy szwajcarskich”. PrzyjaÂźniÂł siĂŞ w latach szkolnych z innym wybitnym stanisÂławianinem – Tadeuszem OlszaĂąskim, ktĂłry po wojnie osiadÂł w Opolu i tu uzyskaÂł maturĂŞ w I Liceum im. M. Kopernika. Jego ojciec byÂł znanym opolskim lekarzem. OlszaĂąski jest Âświetnym publicystÂą, reporterem "Polityki”, hungarystÂą, a ostatnio mistrzowsko napisanej, bestsellerowej ksi¹¿ki "Kresy kresĂłw – StanisÂławĂłw”.

[Marian]

W cieniu Lwowa

Stanis³awów pozostawa³ zawsze w cieniu Lwowa i Krakowa, mimo ¿e by³ jednym z najwa¿niejszych oœrodków kultury galicyjskiej. Jej niezatartym, ale niestety wci¹¿ niedocenionym œladem pozostaje architektura, bo miasto to mia³o szczêœcie i po¿oga ostatniej wojny nie unicestwi³a jego zabytkowych budowli tak, jak w pobliskim Tarnopolu.

StanisÂławĂłw byÂł tyglem wielu narodĂłw i wyznaĂą. Polacy, Rusini, ÂŻydzi, Ormianie, WĂŞgrzy, Grecy, Karaimowie, Niemcy przez pokolenia przyczyniali siĂŞ do rozwoju miasta. KwitÂła wspĂłlna kultura i sztuka. Miasto to wydaÂło wielu wielkich PolakĂłw, by wymieniĂŚ tylko Wiktora BudzyĂąskiego – pisarza, poetĂŞ, twĂłrcĂŞ "WesoÂłej Lwowskiej Fali”, uczonych - MieczysÂława Klimaszewskiego, geografa, rektora UJ; Jerzego KuryÂłowicza – jĂŞzykoznawcĂŞ; BarbarĂŞ LudwiÂżankĂŞ – wybitnÂą aktorkĂŞ; Jana Lama – pisarza, autora "Wielkiego Âświata Capowic”; genera³ów - Ludwika Bitnera, Bernarda Monda, BolesÂława Popowicza, StanisÂława Sosabowskiego – twĂłrcĂŞ pierwszej polskiej brygady spadochronowej, bohatera spod Arnhem; Franciszka KarpiĂąskiego – poetĂŞ, autora pieÂśni patriotyczno-religijnych, m.in. "Kiedy ranne wstajÂą zorze”, "Wszystkie nasze dzienne sprawy” czy "BĂłg siĂŞ rodzi”.

W StanisÂławowie zmarÂł i tam ma swĂłj nagrobek Maurycy GosÂławski, wybitny poeta, autor m.in. poematu "Podole”, oraz Agaton Giller – pisarz, jeden z przywĂłdcĂłw powstania styczniowego. Ze wspó³czesnych w StanisÂławowie urodzili siĂŞ: aktorka Anna Seniuk, publicyÂści Daniel Passent i Ryszard Marek GroĂąski.

[Marian]

Opolska pamiĂŞĂŚ o korzeniach

Od wielu lat gÂłoszĂŞ poglÂąd, Âże Opole i StanisÂławĂłw to miasta bliÂźniacze. Jak to? – moÂże ktoÂś zapytaĂŚ. 600 kilometrĂłw, ktĂłre dzielÂą te stolice waÂżnych historycznie europejskich regionĂłw – ÂŚlÂąska i Pokucia – nie wykluczajÂą takiego pokrewieĂąstwa? Nie! Gdy siĂŞ przyjrzeĂŚ historii pojaÂłtaĂąskiej Europy miast przesiedlonych, o podobnej architekturze i roli, jakÂą odgrywaÂły w swoim regionie, to twierdzenie ma sens. Najbardziej ostroÂżne, udokumentowane wyliczenia wykazujÂą, Âże ponad 2 tysiÂące PolakĂłw, mieszkaĂącĂłw przedwojennego StanisÂławowa i jego okolic, osiadÂło po wojnie w Opolu, w tym liczne grono inteligencji, ktĂłra jest zawsze rdzeniem kultury miasta.

Wybitny polski poeta Bogus³aw ¯urakowski, absolwent opolskiej WSP, by³ jednym z nich. Przyjecha³ do opuszczonego przez Niemców Opola u schy³ku 1945 roku poci¹giem pe³nym przesiedleùców. Po raz pierwszy stan¹³ na ziemi opolskiej wspólnie z matk¹, z setkami podobnych do nich wygnaùców, na s³ynnym dworcu Opole-Wschód. Tam by³o wówczas przedmieœcie. Na dworcu dymi³y parowozy, na otwartych platformach rycza³y krowy, r¿a³y konie, pia³y koguty, opatuleni, siedz¹cy na walizkach ludzie mieli zalêknione oczy. Na placu, gdzie dziœ stoj¹ budynki Wy¿szej Szko³y Medycznej i akademiki Uniwersytetu Opolskiego, koczowali wygnaùcy.

Przez Opole-WschĂłd przechodziÂły transporty, ktĂłre póŸniej, po przeprawie przez niepewny most na Odrze, kierowano jeszcze dalej na zachĂłd: do Brzegu, OÂławy, WrocÂławia, Legnicy i ÂŻagania. Transport stanisÂławowian, z ktĂłrymi przyjechaÂł BogusÂław ÂŻurakowski, wszedÂł do legendy dziĂŞki wierszowi o akcentach biograficznych. Wiersz nosi tytuÂł "Dworzec Wschodni”.

Z waliz, kufrĂłw i skrzyĂą patrzyliÂśmy na pociÂąg ruszajÂący dalej
a byÂł to film krĂłtki choĂŚ peÂłen ludzi prawdziwych stojÂących
w drzwiach (...)
Spojrza³em w przysz³oœÌ Opole miasto jeszcze œmiertelnie ciep³e
dymiÂło jak serwis wiĂŞc ulicÂą PlebiscytowÂą wjechaliÂśmy w tĂŞ zastawĂŞ
bochny czoÂłgĂłw pod deszczem juÂż czerstwiaÂły drzewa mokÂły skurczone
byÂła jesieĂą listopad spokĂłj ktĂłry zniszczyÂł wojnĂŞ.

BogusÂław ÂŻurakowski, jak wykazaÂł Alfred Wolny, swÂą poezjÂą dotkn¹³ tuÂłaczego losu przesiedleĂącĂłw kilkakrotnie, m.in. w wierszach "Hamowanie” i "Podró¿”.

[galicja]

"Podró¿e na kresy" to niezapomniane reporta¿e Stanis³awa Auguœcika.
autor: StanisÂław AuguÂścik
Telewizja edukacyjna
Fundacja Artystyczna ZwiÂązku MÂłodzieÂży Wiejskiej

Filmy te sÂą dygitalizacjÂą do formatu dvd nagrania  VHS i znajdujÂą siĂŞ w prywatnej kolekcji.

@@@@@@@@@@@@@@@@


PODRÓ¯E NA KRESY
 
- 12 pÂłyt dvd , prod. 1992
 
#
 
     PÂłyta dvd nr 1
 

 
Kap³an z Gu³agu cz. I - 29 min - wzruszaj¹ca opowieœÌ o powrocie ks. Kazimierza Œwi¹tka z Gu³agu do katedry w Piùsku na Polesiu
 
 KapÂłan z GuÂłagu cz. II - 29 min –  odbudowa katedry w   PiĂąsku, ktĂłrÂą  BiaÂłorusini chcieli zamieniĂŚ w browar. SÂłynne nazwiska: Skirmutowie, Ordowie, Butrymowicze, Stankiewicze, Szpakowscy, Roszkiewicze i inni.
 
#
 
     PÂłyta dvd nr 2
 

 
Polesia czar - 26 min -  polska szlachta koÂłchozowa, umierajÂące wioski - ÂżyĂŚ jest lepiej, ale radoÂści maÂło, piosenki polskie i biaÂłoruskie, chaty kryte sÂłomÂą, dodatek za radioaktywnoœÌ
 
NieÂświeÂż - 25 min - KsiĂŞstwo OÂłyckie i NieÂświeÂżskie. KsiĂŞÂża, ktĂłrzy uczÂą polskiego i malujÂą koÂścioÂły. Klasztor s.s. Benedyktynek czy technikum z internatem? Brama SÂłucka – Ostra Brama Polesia.
 
#
 
         PÂłyta dvd nr 3
 

 
KoÂścioÂły WoÂłynia i Podola - 29 min -  Krzemieniec, BorszczĂłw, CzortkĂłw, Kopiczyna,  cudowny obraz MB Borszczowskiej, SkaÂła Podolska, Jeziorzany, ZbaraÂż, GoÂłuchĂłw
 
PoczajĂłw - 30 min -  ÂŁawra Poczajowska-Jasna GĂłra Ukrainy, Poczajowskie dzwony, bÂłogosÂławiony KijĂłw i jego grota.
 
#
 
           PÂłyta dvd nr 4
 

 
Z ró¿nych stron WoÂłynia - 26 min - Korzec, WiÂśniowiec, ZofiĂłwka pod Humaniem. SÂłynne nazwiska, WiÂśniowieccy, Potoccy   
 
Krzemieniec - 30 min -  miejsce urodzin J. SÂłowackiego. Losy Liceum Krzemienieckiego, pomordowani Polacy
 
#
 
          PÂłyta dvd nr 5
 

 
Buczacz - 28 min- opowieÂści  Jerzego Janickiego. Nad rzekÂą StrypÂą w XIV w. wybudowano tu zamek obronny, ktĂłry naleÂżaÂł do Buczackich, Golskich i Potockich. Zamek przetrwaÂł napady TatarĂłw, TurkĂłw i KozakĂłw. W 1672 r., gdy Mahomet IV dowiedziaÂł siĂŞ, Âże obronÂą kieruje Âżona wÂłaÂściciela Teresa Potocka, poczÂątkowo odstÂąpiÂł od oblĂŞÂżenia i ofiarowanego okupu, lecz po pewnym czasie, zaj¹³ go na swojÂą czasowÂą siedzibĂŞ.
 
Czortków - 24 min - Stary polski cmentarz z licznymi nagrobkami (zachowany, lecz w znacznym stopniu zdewastowany, mauzoleum i katakumby ofiar ukraiùskich egzekucji z lat 1918-1919. Spoczywaj¹ tam prochy obroùców Czortkowa z okresu walk polsko-ukraiùskich, m.in. m³odzi Polacy 16-, 17-letni gimnazjaliœci. Ruiny zamku czortkowskiego na tzw. Wygnance z XVI wieku .Koœció³ rzymskokatolicki pw. œw. Stanis³awa w Czortkowie - dawniej koœció³ oo. dominikanów.
     
#
 
          PÂłyta dvd nr 6
 

 
Jaz³owiec - 29 min - jedna z najstarszych osad polskich na Podolu. W³asnoœÌ Buczackich (którzy po osiedleniu siê w Jaz³owcu przyjêli nazwisko Jaz³owieckich), Radziwi³³ów i Koniecpolskich. Miejsce urodzenia poety Kornela Ujejskiego, oraz - prawdopodobnie - miejsce œmierci i pochówku wybitnego kompozytora doby renesansu Miko³aja Gomó³ki urodzonego w Sandomierzu. W miasteczku do chwili obecnej znajduje siê klasztor Sióstr Niepokalanek (za³o¿ony w 1863 przez przyby³¹ z Rzymu b³. Marcelinê Darowsk¹).
 
W grudniu 1918 klasztor w Jaz³owcu zosta³ zajêty przez wojska ukraiùskie i zamieniony na wiêzienie dla internowanych Polaków. W lecie 1919 w w¹wozach w pobli¿u Jaz³owca odby³a siê trzydniowa, zwyciêska bitwa 14 Pu³ku U³anów (utworzonego w Rosji z Polaków s³u¿¹cych w armii carskiej) z wojskami ukraiùskimi. Od dnia zwyciêstwa - 11 lipca 1919 pu³k ten przyj¹³ nazwê U³anów Jaz³owieckich.
 
OstrĂłg - 25 min - miasto na Ukrainie (obwĂłd rĂłwieĂąski), nad rzekÂą HoryĂą przy ujÂściu Wilii, dawna rezydencja magnaterii polskiej. Stary grĂłd ruski, wzmiankowany juÂż w 1100; od drugiej poÂłowy XII wieku w KsiĂŞstwie WoÂłyĂąskim;
 
W latach 1919–39 w granicach Polski, w Ăłwczesnym pow. zdoÂłbunowskim, w dawnym wojewĂłdztwie woÂłyĂąskim. Miasto byÂło garnizonem macierzystym Batalionu KOP "OstrĂłg" i 19. PuÂłku UÂłanĂłw WoÂłyĂąskich. Podczas II wojny Âświatowej, we wrzeÂśniu 1939 zajĂŞty przez ZSRR i w³¹czony nastĂŞpnie w skÂładzie Ukrainy Zachodniej do ZSRR.
 
W Borszczówce niemieckie komando SS zamordowa³o 115 osób, w Lidawce zlikwidowano ca³¹ koloniê.
 
#
 
          PÂłyta dvd nr 7
 

 
Gdzieœ na Bukowinie - 24 min - kraina historyczna po³o¿ona pomiêdzy Karpatami Wschodnimi a œrodkowym Dniestrem, podzielona po II wojnie œwiatowej na Bukowinê pó³nocn¹ (ukraiùsk¹) oraz Bukowinê po³udniow¹ (rumuùsk¹). Stanowi pó³nocn¹ czêœÌ historycznej Mo³dawii.
 
Skupiska miejskie terenĂłw  Bukowiny, to przede wszystkim le¿¹ca na poÂłudniu Suczawa i rozwijajÂące siĂŞ na pó³nocy Czerniowce. PotĂŞÂżna twierdza suczawska do dziÂś imponuje swymi walorami obronnymi. Monastyry suczawskie, z monastyrem Âśw. Jana z Suczawy na czele, ÂświadczÂą o poziomie kultury prawosÂławnej caÂłej Ăłwczesnej MoÂłdawii.
 
Historia Czerniowiec byÂła trochĂŞ odmienna, bardziej kupiecka. Czerniowce teÂż póŸniej stanÂą siĂŞ stolicÂą austriackiej Bukowiny. Ziemie te byÂły terenem nieudanej wyprawy krĂłla polskiego Jana Olbrachta w 1497 r., ktĂłrego wojska zostaÂły zmuszone do odstÂąpienia od obleganej Suczawy, a nastĂŞpnie rozbite w lasach moÂłdawskich („Za krĂłla Olbrachta, wyginĂŞÂła szlachta”).
 
W marcu 1849 Bukowina zostaÂła od³¹czona od Galicji i staÂła siĂŞ osobnym krajem koronnym jako KsiĂŞstwo Bukowiny z osobnymi organami wÂładzy -  Prezydium Krajowym, sejmem krajowym i wydziaÂłem krajowym.
 
 Zaleszczyki - 25 min - miasto na Podolu w zachodniej Ukrainie, poÂłoÂżone w g³êbokim jarze w zakolu Dniestru, administracyjnie znajduje siĂŞ w obwodzie tarnopolskim. NaleÂżaÂły pierwotnie do Lubomirskich. Miastem staÂły siĂŞ dopiero w 1766 jako wÂłasnoœÌ krĂłla StanisÂława Augusta Poniatowskiego, otrzymujÂąc plan regulacyjny zgodny z polskÂą tradycjÂą – prostokÂątny rynek z ratuszem poÂśrodku, koÂścioÂłem parafialnym usytuowanym przy ulicy wychodzÂącej z naroÂżnika rynku i szachownicÂą ulic. Z uwagi na swĂłj specyficzny, bardzo ciepÂły klimat w II Rzeczypospolitej znany kurort ze wspaniaÂłymi plaÂżami nad Dniestrem, miejsce jedynego wystĂŞpowania wielu gatunkĂłw roÂślin, "stolica" uprawy winoroÂśli. Co roku urzÂądzano tu ogĂłlnopolskie ÂświĂŞto winobrania.
 
do Zaleszczyk na wypoczynek kilkakrotnie przybywaÂł MarszaÂłek JĂłzef PiÂłsudski.
 
#
 
          PÂłyta dvd nr 8
 

 
Czerwony pas - 25 min
 
Nazwa KoÂłomyja ma zwiÂązek z zaÂłoÂżycielem miasta krĂłlem halickim Kolomanem. W roku 1459 hospodar moÂłdawski Stefan III Wielki zÂłoÂżyÂł tutaj hoÂłd Kazimierzowi JagielloĂączykowi. Jako powiat byÂł jednostkÂą administracyjnÂą w okresie I Rzeczypospolitej, ziemia halicka, wojewĂłdztwo ruskie od 1569 do 1772 r.
 
W latach 1886-1945 w KoÂłomyji funckjonowaÂły tramwaje parowe. Przez caÂły okres swojej historii byÂło nieustannie niszczone przez TatarĂłw, KozakĂłw oraz wojska moÂłdawskie.
 
KosĂłw Huculski czy KosĂłw Pokucki. PoÂłoÂżony nad RybnicÂą, dopÂływem Prutu.  W II Rzeczypospolitej miasto powiatowe wojewĂłdztwa stanisÂławowskiego. Podczas inwazji sowieckiej na PolskĂŞ w 1939 roku tutaj rzÂąd polski spĂŞdziÂł ostatniÂą noc i przekroczyÂł granicĂŞ z RumuniÂą na rzece Czeremosz.
 
Kuty - osiedle typu miejskiego nad Czeremoszem, w malowniczej okolicy gĂłrzystej na pograniczu Bukowiny. Od 1991 na Ukrainie, w obwodzie iwanofrankowskim, rejonie kosowskim. W okresie miĂŞdzywojennym Kuty sÂłynĂŞÂły jako miejscowoœÌ wypoczynkowa i oÂśrodek lokalnego rzemiosÂła artystycznego (tkactwo, hafciarstwo, garncarstwo).  Corocznie w dniu 13 czerwca odbywaÂły siĂŞ tu sÂławne odpusty ormiaĂąskie, ÂściÂągajÂące Ormian z Polski, Bukowiny, MoÂłdawii, a nawet Armenii
 
Czerniowce  - Miasto zostaÂło przy³¹czone do Austrii w 1775 r. Podczas I wojny Âświatowej zajĂŞte przez Rosjan w kwietniu 1916, przez pó³tora roku byÂło na linii frontu. W latach 1918-1940 naleÂżaÂło do Rumunii . Latem 1940 przy³¹czone do ZSRR jako Czernowice. W latach 1941-1944 ponownie naleÂżaÂło do Rumunii. Zdobyte przez ArmiĂŞ CzerwonÂą w 1944, przemianowane na Czerniowce. W latach 1945-1991 czêœÌ UkraiĂąskiej SRR, od 1991 naleÂży do Ukrainy i jest stolicÂą obwodu czerniowieckiego.
 
 
Huculska kolĂŞda - 30 min  - Huculi to najciekawszy zabytek etnograficzny nie tylko na ziemiach polskich, lecz i w Europie.  MoÂżna spotkaĂŚ wÂśrĂłd nich typy polskie, ukraiĂąskie, wĂŞgierskie, rumuĂąskie, a nawet cechy antropologiczne tureckie i tatarskie czy wreszcie cygaĂąskie i ormiaĂąskie.
 
Hucu³ od narodzenia do œmierci ¿y³ w œwiecie magii, wierzeù i demonów. Lasy, po³oniny, potoki zaludnia³y ró¿nego rodzaju z³e si³y. Cz³owiek móg³ siê przed nimi broniÌ zaklêciem, zielem, modlitw¹.
 
#
 
 PÂłyta dvd nr 9
 

 
ÂŻytomierz cz. I - 22 min
 
ÂŻytomierz cz. II - 30 min - 
 
ZaÂłoÂżony w 884 roku. ÂŻytomierz byÂł jednym z najwiĂŞkszych miast Rusi Kijowskiej. Po oderwaniu przez RosjĂŞ Kijowa od wojewĂłdztwa kijowskiego staÂł siĂŞ w 1667 nowÂą stolicÂą wojewĂłdztwa. Od 1991 jest stolicÂą katolickiej diecezji kijowsko-Âżytomierskiej obrzÂądku ÂłaciĂąskiego.Cmentarz polski (jeden z najwiĂŞkszych poza granicami Polski po ÂŁyczakowskim we Lwowie i Rossie w Wilnie)
 
#
 
          PÂłyta dvd nr 10
 

 
BerdyczĂłw - 25 min   -   miasto na Ukrainie, w obwodzie Âżytomierskim, siedziba wÂładz rejonu berdyczowskiego, poÂłoÂżone 44 km na poÂłudnie od ÂŻytomierza, nad rzekÂą HniÂłopiat, prawym dopÂływem Teterewy.
 
Na mocy unii lubelskiej w 1569 w³¹czony do Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Stanis³aw Zaremba (biskup kijowski) w 1647 zosta³, wg wiernych, uzdrowiony za wstawiennictwem Matki Bo¿ej Berdyczowskiej, której obraz og³osi³ cudownym. Berdyczów nazywany zosta³ przez niego Ukraiùsk¹ Czêstochow¹..
 
ZjeÂżdÂżali siĂŞ do Berdyczowa regularnie kupcy z najró¿niejszych stron Europy. Z tego czasu pochodzi wÂłaÂśnie kupieckie zawoÂłanie ... pisz do mnie na BerdyczĂłw -  jako, Âże byÂł to w Âżyciu wĂŞdrownych kupcĂłw jedyny adres, gdzie byÂło pewne, Âże w przeciÂągu 2-3 miesiĂŞcy na pewno siĂŞ zjawiÂą. StÂąd poste restante Berdyczowa peÂłniÂła waÂżnÂą rolĂŞ w przebiegu informacji handlowej.
 
Podczas II wojny Âświatowej w sanktuarium berdyczowskim mieÂściÂło siĂŞ rosyjskie wiĂŞzienie.
 
Bar - 24 min -   Konfederacja barska (1768-1772) -  zbrojny zwiÂązek szlachty polskiej utworzony w Barze na Podolu 29 lutego 1768 roku, z zaprzysiĂŞÂżeniem aktu zaÂłoÂżycielskiego w obronie wiary katolickiej i niepodlegÂłoÂści Rzeczypospolitej, skierowany przeciwko: kurateli Rosji, krĂłlowi StanisÂławowi Augustowi Poniatowskiemu i popierajÂącym go wojskom rosyjskim. Celem konfederacji byÂło zniesienie ustaw narzuconych przez RosjĂŞ, a zwÂłaszcza dajÂących rĂłwnouprawnienie dysydentom.
 
#
 
     PÂłyta dvd nr 11
 

 
ÂŁyczakowskie opowieÂści cz. I - 32 min - cmentarz Lwowa - historie grobĂłw. Narratorem  jest prof. StanisÂław Nicieja, znawca kresĂłw wschodnich, historyk sztuki
 
ÂŁyczakowskie opowieÂści cz. II - 26 min  Lekcja historii -  opowieœÌ o ludziach. ZarĂłwno o tych, ktĂłrzy tworzyli jego klimat i krajobraz projektujÂąc i wykonujÂąc nagrobki, kaplice i rzeÂźby (m.in. Parys Filippi, Cyprian Godebski), jak i tych dla ktĂłrych byÂły one zamawiane. Tu spoczywajÂą m.in. Maria Konopnicka , Gabriela Zapolska, Seweryn GoszczyĂąski, Artur Grottger, Prof. Stefan Banach, MieczysÂław GĂŞbarowicz, Karol Szajnocha, Walery ÂŁoziĂąski, Ludwik Kubala. SÂą na cmentarzu groby powstaĂącĂłw listopadowych i kwatera powstaĂącĂłw styczniowych. Cmentarz ÂŁyczakowski, liczÂący 40 hektarĂłw, jest klasycznym cmentarzem krajobrazowo– parkowym. Obszar, w ktĂłrym go usytuowano stanowi malowniczy zakÂątek. Jest to jedna z najstarszych nekropolii istniejÂących do dziÂś w Europie.
 
#
 
PÂłyta dvd nr 12
 

 
¯ó³kiew - 26 min - miasto na Ukrainie, obwĂłd lwowski, nad ÂŚwinÂą. W latach 1951-91 nosiÂło nazwĂŞ Niestierow  od nazwiska lotnika rosyjskiego Piotra Niestierowa; spotykana jest rĂłwnieÂż transkrypcja Nesterow). Do 17 wrzeÂśnia 1939 siedziba powiatu w wojewĂłdztwie lwowskim.
 
Za³o¿ona w 1597 przez hetmana polnego koronnego Stanis³awa ¯ó³kiewskiego. By³a miastem prywatnym. Nale¿a³o póŸniej do Dani³owiczów, Sobieskich i Radziwi³³ów. ¯ó³kiew by³a ulubion¹ rezydencj¹ króla Jana III Sobieskiego. Król umocni³ miasto nowoczesnymi obwarowaniami, dekorowa³ te¿ miasto w stylu barokowym, tu przywozi³ swoje liczne wojenne trofea. ¯o³kiew by³a garnizonem 6 Pu³ku Strzelców Konnych im. Hetmana Stanis³awa ¯ó³kiewskiego.
 
W ¿ó³kiewskiej farze oprócz piêknych marmurowych nagrobków ¯ó³kiewskich i Sobieskich (autorstwa Andreasa Schlßtera) znajdowa³y siê do 1939 ogromne malowid³a batalistyczne obrazuj¹ce najwiêksze zwyciêskie bitwy króla Jana III Sobieskiego i jego pradziada Stanis³awa ¯ó³kiewskiego, tworz¹ce jeden z najbardziej monumentalnych zespo³ów malarstwa batalistycznego w Europie:
 
Obrazy batalistyczne zosta³y na pocz¹tku lat '60 XX wieku. umieszczone w Lwowskiej Galerii Sztuki w Olesku. Po wywiezieniu ich z koœcio³a w ¯ó³kwi nie by³y nigdy eksponowane we wspólnym miejscu. Po upadku ZSRR i zwrocie koœcio³a katolikom obrazy te nie powróci³y niestety na swoje dawne miejsce i pozosta³y w gestii galerii obrazów.
 
 Olesko - 25 min - Olesko poÂłoÂżone jest 23 km na pó³noc od ZÂłoczowa, 72 km od Lwowa, 5 km od PodhorcĂłw przy szosie kijowskiej.
 
Budynek zamkowy dwupiêtrowy z baszt¹ w jednym z naro¿ników oraz baszt¹ przybramn¹, prowadz¹c¹ na dziedziniec zamkowy. W latach 80. XVII w. gruntownie odnowiony staraniem króla Jana III. Po I rozbiorze Polski zamieniony przez Austriaków na koszary. W 200 rocznicê Wiktorii Wiedeùskiej, w 1883, wykupiony z r¹k austriackich. Podczas I wojny œwiatowej powa¿nie uszkodzony, w latach 30. odnowiony, ponownie uszkodzony podczas II wojny œwiatowej. W latach 1961-1965 odnowiony. Od 1975 pe³ni rolê filii Lwowskiej Galerii Sztuki. W zamku eksponowane s¹ ogromne malowid³a batalistyczne z ¿ó³kiewskiej fary, upamiêtniaj¹ce zwyciêskie bitwy Jana III Sobieskiego i jego pradziada hetmana Stanis³awa ¯ó³kiewskiego.
 
Koœció³ parafialny pw. œw. Trójcy konsekrowany w 1597. Po II wojnie zamieniony na magazyn. CzêœÌ wyposa¿enia znajduje siê w Lwowskiej Galerii Sztuki. Obecnie w gestii cerkwi prawos³awnej.
 
Podhorce - wieœ w zachodniej Ukrainie, w rejonie brodzkim obwodu lwowskiego; 17 km. na p³n.-wsch. od Z³oczowa, 8 km. od Oleska i oko³o 17 km. od m. Brody. W II Rzeczypospolitej miejscowoœÌ by³a siedzib¹ gminy wiejskiej Podhorce w powiecie z³oczowskim województwa tarnopolskiego.
 
Zamek w stylu villa castello nale¿¹cy pierwotnie do Stanis³awa Koniecpolskiego, zbudowany w latach 1637-1641. W zamku mieœci³a siê dawniej piêkna kolekcja malarstwa. Obrazy czêœciowo przechowywane s¹ w Muzeum Okrêgowym w Tarnowie, w Lwowskiej Galerii Sztuki (Lwów i zamek w Olesku). Najcenniejszy obraz z ca³ej kolekcji, Mi³osierny Samarytanin, dzie³o Jacoba Jordaensa, ewakuowany wraz z pewn¹ czêœci¹ zbiorów podhoreckich we wrzeœniu 1939 znajduje siê obecnie w Sao Paulo jako w³asnoœÌ Fundacji Romana Sanguszki.
 
Cerkiew z klasztorem BazylianĂłw (z XVIII w.) wybudowana na rzucie krzyÂża ÂłaciĂąskiego z fasadÂą w stylu barokowym.
 
 KoÂśció³ Âśw. JĂłzefa z lat (1752-1766), wybudowany na zamĂłwienie WacÂława Rzewuskiego, wg planĂłw Romanusa. KoÂśció³ byÂł najpierw koÂścioÂłem zamkowym, a póŸniej parafialnym. Jest budowlÂą z pó³kolistÂą kopu³¹, oÂświetlonÂą na szczycie latarniÂą i ozdobionÂą krzyÂżemAusteria - budynek dawnych stajen hetmaĂąskich przeksztaÂłcony w zajazd.
 
#
 
Informacje i zamĂłwienia
 
 sokal2@wp.pl
tel. 660-332-172


@@@@@@@@@@@@@

[potomek]

.
29 sierpnia 1931 r. Zamach na Tadeusza Ho³ówkê




W Truskawcu ko³o Drohobycza ukraiùscy nacjonaliœci zamordowali dzia³acza PPS Tadeusza Ho³ówkê. Pose³ Bezpartyjnego Bloku Wspierania Rz¹du i jeden z bliskich wspó³pracowników Józefa Pi³sudskiego by³ zwolennikiem porozumienia z Ukraiùcami na Wo³yniu i w Galicji Wschodniej. Z tego powodu sta³ siê celem dla Organizacji Ukraiùskich Nacjonalistów...

Proces o zabójstwo pos³a Tadeusza Ho³ówki w Samborze
/Z archiwum Narodowego Archiwum Cyfrowego

Co siĂŞ staÂło z ukraiĂąskimi zamachowcami? DanyÂłyszyn i BiÂłas zostali zatrzymani i przed sÂądem w Samborze skazani na karĂŞ Âśmierci. Wyrok wykonano.

Pogrzeb pos³a Tadeusza Ho³ówki w Warszawie

http://nowahistoria.interia.pl/kartka-z-kalendarza/news-29-sierpnia-1931-r-zamach-na-tadeusza-holowke,nId,1873371#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=firefox

.