Drukuj stronę - z KresĂłw Wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej na Ziemie Zachodnie i PĂłÂłnocne

Lubuszanie z kresĂłw wschodnich
W roku 2008 ukazaÂła siĂŞ nakÂładem ZarzÂądu Krajowego Towarzystwa MiÂłoÂśnikĂłw Polesia obszerna (ponad 300 stron) ksiÂąÂżka zatytuÂłowana "Lubuszanie z kresĂłw wschodnich. Wspomnienia i dokonania". O jej zawartoÂści daje pojĂŞcie wstĂŞp piĂłra Kazimierza Suproniuka, ktĂłry przytaczamy poniÂżej.

WstĂŞp
W miarĂŞ oddalania siĂŞ w czasie dni przybycia transportĂłw przesiedleĂączych z KresĂłw Wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej na Ziemie Zachodnie i PĂłÂłnocne roÂśnie koniecznoÂśĂŚ utrwalenia w ÂświadomoÂści wspĂłÂłczesnych i przyszÂłych pokoleĂą wiedzy o przybyszach ze Wschodu, ich dziejach, dorobku materialnym i kulturowym.

Prezentowana ksiÂąÂżka "Lubuszanie z KresĂłw Wschodnich. Wspomnienia i dokonania" ma za zadanie ukazaĂŚ ogrom pracy, jaki wÂłoÂżyli kresowi przesiedleĂący w powtĂłrnÂą slawizacjĂŞ Ziem Odzyskanych, wskazaĂŚ na rĂłÂżnorakie wartoÂści naszego dzisiejszego dziedzictwa kulturowego, jak rĂłwnieÂż uÂświadomiĂŚ naszym sukcesorom mnogoÂśĂŚ wartoÂści spoÂłecznych i duchowych wniesionych w proces adaptacji kulturowej tych ziem, zasÂługujÂących na docenienie w XXI wieku.

PierwszÂą czĂŞÂśĂŚ ksiÂąÂżki pt. „Na ÂścieÂżkach pamiĂŞci" otwiera tekst Heleny Arciszewskiej-Jakubowskiej „Polesie - Kresy Wschodnie II Rzeczypospolitej", przedstawiajÂący w ogĂłlnych zarysach charakterystykĂŞ geograficzno-przyrodniczÂą Polesia, jego dzieje oraz sylwetki wielkich PolakĂłw zwiÂązanych z tÂą ziemiÂą.

Po nim nastĂŞpujÂą nadesÂłane na konkurs pn. „Polesie w sercu zapisane", ogÂłoszony w 2007 r. przez Towarzystwo MiÂłoÂśnikĂłw Polesia, wspomnienia: Marii Przybylak - znanej gorzowskiej poetki, Alberta Kulika oraz Marii Mazurek, ktĂłrzy przybliÂżajÂą nam - na przykÂładzie dziejĂłw swoich wÂłasnych rodzin - problemy PolakĂłw zamieszkujÂących przed wojnÂą i w czasie wojny tereny Polesia i innych ziem kresowych, nĂŞkanych przeÂśladowaniami nacjonalistĂłw ukraiĂąskich, mordowanych i zsyÂłanych na Sybir.

Wspomnienia poety Wincentego Zdzitowieckiego w czĂŞÂści dotyczÂącej tamtych ziem sÂą juÂż oparte gÂłĂłwnie na opowieÂściach matki - gdy jego rodzina przybyÂła na Ziemie Zachodnie, byÂł maÂłym dzieckiem, nie pamiĂŞtaÂł wiĂŞc tamtych czasĂłw.

Podobnie Zofia BiliĂąska - gorzowska rzeÂźbiarka, ktĂłrej refleksyjno-sentymentalne rozwaÂżania pt. "Polesie - ocaliĂŚ od zapomnienia" zamykajÂą pierwszÂą, "wspomnieniowÂą" czĂŞÂśĂŚ ksiÂąÂżki. "My, potomkowie PolakĂłw ze Wschodu, nigdy nie wyzbĂŞdziemy siĂŞ sentymentalizmu, uczucia podwĂłjnej osobowoÂści i podwĂłjnego patriotyzmu, bo przecieÂż tam, na Wschodzie, jest nasz rodzinny dom" - pisze Pani Zofia, wyjaÂśniajÂąc i uzasadniajÂąc w ten sposĂłb zarĂłwno wielkie zaangaÂżowanie Kresowian w popularyzacjĂŞ wiedzy o tamtych stronach i dbaÂłoÂśĂŚ o podtrzymywanie kresowych tradycji, jak i powstanie tej publikacji."

CzĂŞÂśĂŚ druga ksiÂąÂżki, zatytuÂłowana "LudnoÂśĂŚ kresowa w gospodarczym i spoÂłeczno-politycznym rozwoju Gorzowa Wlkp. i regionu gorzowskiego w latach 1945-2006", dotyczy powojennych dziejĂłw przesiedleĂącĂłw ze Wschodu juÂż na Ziemi Lubuskiej i ich dziaÂłalnoÂści na tych terenach. Zawiera m.in.teksty referatĂłw wygÂłoszonych na konferencji nt. "UdziaÂł ludnoÂści z KresĂłw Wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej w zagospodarowaniu i rozwoju Gorzowa Wlkp. i regionu po 1945 roku", zorganizowanej przez Towarzystwo MiÂłoÂśnikĂłw Polesia wspĂłlnie z innymi towarzystwami kresowymi oraz Zamiejscowym WydziaÂłem Kultury Fizycznej AWF w Poznaniu i Polskim Towarzystwem Historycznym.

Otwiera jÂą artykuÂł Bogdana Kunickiego "Kresowe sentymenty", charakteryzujÂący pod wzglĂŞdem demograficznym spoÂłeczeĂąstwo zasiedlajÂące po II wojnie Ziemie Odzyskane. Jerzy Sygnecki w tekÂście "Wysiedlenia ludnoÂści polskiej w latach II wojny Âświatowej" przedstawia dzieje polityki wysiedleĂączej, ktĂłra doprowadziÂła m.in. do ekspatriacji Kresowian na tereny Lubuskiego. Piotr FrankĂłw natomiast opisuje, jak wyglÂądaÂł proces zasiedlania Gorzowa i powiatu gorzowskiego w latach 1945-1948 na tle ruchĂłw migracyjnych PolakĂłw po II wojnie Âświatowej.

Po tekstach o treÂści ogĂłlnohistorycznej nastĂŞpujÂą bardziej szczegĂłÂłowe. Maria Przybylak opisuje dzieje swojej rodziny po przyjeÂździe na Ziemie Zachodnie, swojÂą pracĂŞ w "Stilonie" oraz jak doszÂło do tego, Âże zostaÂła cenionÂą poetkÂą, a takÂże historiĂŞ powstania w Gorzowie Robotniczego Stowarzyszenia TwĂłrcĂłw Kultury. DopeÂłnieniem tej opowieÂści jest prĂłbka jej twĂłrczoÂści poetyckiej. Julian Michalik opowiada o tym, jak po wojnie przesiedleĂący organizowali szkolnictwo w KoÂżuchowie, a opowieÂśĂŚ uzupeÂłniajÂą bogate materiaÂły ilustracyjne - dokumenty, fotografie itp. Zofia Nowakowska prezentuje Âżyciorys mieszkajÂącej w Gorzowie zasÂłuÂżonej Poleszuczki Janiny MaÂłaszczyckiej - nauczycielki i dziaÂłaczki na rzecz utrwalania kultury poleskiej. Janusz Hrybacz natomiast opisuje udziaÂł ekspatriowanej ludnoÂści WileĂąszczyzny w rozwoju miasta GorzĂłw Wielkopolski.

Na koniec dorobek gorzowskich towarzystw kresowych prezentujÂą ich prezesi: Kazimierz Suproniuk - Towarzystwa MiÂłoÂśnikĂłw Polesia, Piotr FrankĂłw -Towarzystwa MiÂłoÂśnikĂłw Lwowa i KresĂłw PoÂłudniowo-Wschodnich, Janusz PopÂławski - Towarzystwa MiÂłoÂśnikĂłw Wilna i Ziemi WileĂąskiej. ZamykajÂą ksiÂąÂżkĂŞ noty biograficzne nieÂżyjÂących autorĂłw publikowanych tekstĂłw: Alberta Kulika, Wincentego Zdzitowieckiego i Marii Przybylak.

Kresowianie na Ziemi Lubuskiej stanowiÂą swojego rodzaju zbiĂłr spoÂłeczeĂąstw, ktĂłre noszÂą na sobie znamiona wielkiej wielowiekowej tradycji oraz patriotyzmu i z tego wzglĂŞdu naleÂżaÂłoby sobie ÂżyczyĂŚ, aby te wielkie wartoÂści trwaÂły nadal, a Âżaden wspĂłÂłczesny styl czy moda nie zniszczyÂły ich i nie wyparÂły. Niech ta ksiÂąÂżka bĂŞdzie wyrazem pamiĂŞci i uznania za wkÂład Kresowian w rozwĂłj gospodarczy i kulturowy Ziem Zachodnich i PĂłÂłnocnych.

Kazimierz Suproniuk

[size=16]Polskie kresy na pÂłytach dvd[/size]
@@@

Owocem sentymentalnej podrĂłÂży do Wilna jest film na pÂłycie dvd w formacie ekranowym 16:9 . TrwajÂący ponad 80 minut reportaÂż pt: "Wilno z okna na Szkaplernej" pokazuje wĂŞdrĂłwkĂŞ rodowitej wilnianki Tatiany, ktĂłra po Âśmierci ojca, jako kilkuletnie dziecko w 1954 razem z matkÂą wyjechaÂła na Ziemie Zachodnie.

Po ponad 50 latach wrĂłciÂła do Wilna i razem ze stryjecznym bratem zaczĂŞÂłÂą szukaĂŚ ÂśladĂłw mÂłodoÂści jej rodzicĂłw i krewnych oraz swojego dzieciĂąstwa.

Tak jak miaÂła szczĂŞÂście odkryĂŚ, Âże jej stryj nie zginÂąÂł w czasie wojny podczas bombardowania , a po jej zakoĂączeniu oÂżeniÂł siĂŞ i wyjechaÂł w 1945 r. do Polski, tak - dziĂŞki pomocy zakonnika o. Marka Dettlaffa - rektora koÂścioÂła NMP Na Piaskach w Wilnie, odnalazÂła groby ojca i brata oraz dom na ul. Szkaplernej, w ktĂłrym mieszkaÂła jako dziecko.

Film pokazuje wĂŞdrĂłwkĂŞ Tatiany po cmentarzach, starych uliczkach i zauÂłkach Wilna, fragmenty liturgii w KoÂścioÂłach i cerkwiach, a przede wszystkim w koÂściele franciszkaĂąskim i kaplicy Matki Boskiej Ostrobramskiej.

(http://rodowy.pl/dvd_wilno.jpg)

[size=18]SzczegĂłÂłowe informacje i zamĂłwienia:

sokal2@wp.pl
tel.660-332-172[/size]

Galicja i Lodomeria - Ojczyzna przodków

Genealogia => Wspomnienia, opisy, relacje => Wątek zaczęty przez: Sokal Czerwiec 17, 2009, 17:59:27